Đồ gá định vị trên 6 bậc tự do??

Author
Thưa các bậc tiền bối đây là một vấn đề rất mới đối với em.Có thể đối với nền cơ khí VN nó chưa là hiện thực,nhưng em biết rằng nó có tồn tại.Các bác có manh mối hay tài liệu nào chỉ dẫn cho em biết với.Em cám ơn nhiều nhiều!!
 

ME

Active Member
Khống chế chi tiết hơn 6 bậc tự do thì bị siêu định vị. Khi 1 bậc tự do bị khống chế quá 1 lần thì lúc đó là siêu định vị. Khi bị siêu định vị thì khi gia công sẽ sinh ra sai số gia công. Sỡ dĩ sinh ra sai số gia công là do khi chúng ta chế tạo các chi tiết định vị của đồ gá không chính xác. Khi lắp ghép chúng lại với nhau không đạt độ chính xác cao. Ví dụ chốt trụ lắp với phiến tì thì chốt không đạt độ vuông góc với mặt phẳng phiến tì...
Tuy nhiên vơi công nghệ hiện nay thì việc đạt độ chính xác gia công này không khó. Vẫn có thể dùng 2 chốt trụ ngắn và 1 mặt phẳng (cả thả khống chế 7 bậc tự do) để gá đặt chi tiết dạng hộp (dùng 1 mặt phẳng chuẩn và 2 lỗ vuông góc với mp đó), hoặc 1 chốt trám, 1 chốt trụ dài và 1 mp để gá đặt chi tiết.
Về lý thuyết là thế nhưng tôi cũng chưa có dịp thấy ngoài thực tế người ta làm như vậy. Mà làm chi như vậy cho nó tốn kém bởi vì chi phí cho gia công đồ gá chính xác rất cao. Dĩ nhiên giá thành của chi tiết sẽ cao. Việc sử dụng pp gá đặt truyền thống lâu nay cũng đảm bảo độ chính xác gia công rồi.
 
Như vậy là trường hợp siêu định vị nếu dùng thì phải cực kỳ chính xác. Nhưng nếu không dùng thì cũng không sao, nếu dùng sai thì gây ra sai số gia công. Vậy ngoài thực tế người ta dùng trường hợp này để làm gì hả thầy ME, có ứng dụng phải dùng tới siêu định vị không thầy giới thiệu cho em biết với. Vì em đọc trong sách công nghệ chế tạo máy là không được dùng siêu định vị.
 

ME

Active Member
Đúng rồi, thực tế thì chẳng ai dùng đồ gá SDV là chi cả. VN mình thì còn lâu mới đạt tình độ chế tạo đồ gá chính xác cao mà rẻ. Nước ngoài thì ME không biết họ dùng hay không nữa. Tớ đọc sách nước ngoài cũng nhiều mà chưa thấy cuốn nào nhắc đến. Chỉ có anh bạn chủ topic này gợi vấn đề lên thôi.
 
T

Tanh

@ Vietlinh48: Bạn có thể cho biết "Đồ gá định vị tren 6 bậc tự do" Bạn lấy ý tưởng ở đâu?
Chứ mình nghe cũng lạ quá.
 
B

binhto

mình chưa từng nghe về đồ gá định vị trên 6 bậc tự do,nếu hơn 6 bậc tự do thì sẽ bị siêu định vị lúc này việc lắp ráp đồ gá nhiều khi không lắp được và làm sai số gia công tiêu biểu là đồ gá gia công chi tiết hộp:dùng mặt đáy và 1 chốt trụ và một chốt vát(phải dùng chốt vát vì nếu dùng 2 chốt trụ thì sẽ bị siêu định vị và việc lắp 2 chốt vào 2 lỗ trên chi tiết sẽ khó )
 
L

Liễu Ngân Đình

Tôi có thấy đồ gá đa năng cho siêu Trung tâm gia công, Thông thường thì đầu dao chạy và kết hợp với bàn máy để gia công 3D. Nhưng với loại đồ gá CNC này thì Dao gia công sẽ đứng im còn Đồ gá hay còn gọi là Bàn gá 3D này sẽ xoay như 1 cánh tay Robot để gia công. 1 sản phẩm kiểu chiếc Cút nước với nhiều văn hoa trên thân phần Lục giác sẽ được gia công hoàn hảo đến bất ngờ.
Loại máy này chỉ mới được giới thiệu ở Triển lãm Giảng Võ nhưng chỉ được trình chiếu trên Video vì máy rất to nên ko thể đem sang VN được. 1 đơn vị ở Miền Trung đã mua 1 con tương đương của hãng này (theo lời người bán hàng của hãng). Nếu quan sát không tinh khi đứng trước con máy này thì ko ai nhận ra nó là máy gì vì hình dáng của nó quá phức tạp, cồng kềnh nhưng lại không gia công được những vật lớn vì những chuyển động phức tạp của Bàn gá dẫn đến có nhều trục hỗ trợ chuyển động.
 
X

xuantruong

Khi gia công sử dụng đồ gá, chi tiết sẽ bị hạn chế tối da chỉ là 6 bậc tự do. Đó là các bậc tự do quay quanh các trục Ox,Oy,Oz và tịnh tiến theo 3 trục đó.
Trường hợp bạn đặt ra, là siêu định vị. Hiện tượng siêu định vị là hiện tiện hoặc là chi tiết gia công bị hạn chế quá 6 bậc tự do, hoặc là có các bậc tự do hạn chế trùng nhau.
Việc hạn chế số bậc tự do là bao nhiêu (<=6), phụ thuộc vào kích thước cần đạt được khi gia công bằng các phương pháp cụ thể. Bạn chỉ nên hạn chế số bậc tự do phù hợp với nguyên công cần thực hiện. Số bậc tự do đó phải đảm bảo sao cho kích thước gia công không bị ảnh hưởng bởi quá trình định vị, và trong quá trình gia công. Trong trường hợp, bạn không bị siêu định vị, nhưng có một số bậc tự do không nhất thiết phải có, điều này dẫn đến kết cấu đồ gá trở nên phức tạp, và tốn kém hơn.
 
S

sunray

các bác bít vì sao người ta phải định vị > 6 bậc tự do ko:) thường là 7 bậc tự do:D
vì các bề mặt định vị của nguyên công đầu tiên đều là mặt thô, thế là các bác công nhân nhà ta chơi luôn 1 bậc nữa vào để phụ trợ => OK về điều kiện kỹ thuật luôn. Đây gọi là "tay quen", chính vì thế kỹ sư mới hay bị chê là chả bít gì.
Còn bảo là thiết kế 1 bộ đồ gá > 6 bậc tự do thì chắc chả ai dám, tui cũng chưa bao giờ làm chuyện này:D, còn chồng thêm sau thiết ké thì:D vô tư.
Đọc bài của các bác cứ như trên mấy ấy:(
 

ME

Active Member
Tôi đi đâu cũng ngó ngó nghiêng nghiêng, hỏi han đủ thứ. Sách đọc cũng nhiều nhưng chưa thấy nói về đồ gá định vị trên 6 btd cả. Tuy nhiên trường hợp siêu định vị thì cũng có vài sư phụ nhắc tới (siêu định vị chứ không phải định vị hơn 6 tbd). Để hôm nào rãnh tra trên Google thử xem có gì mới không.
 
S

sunray

ME viết:
Tôi đi đâu cũng ngó ngó nghiêng nghiêng, hỏi han đủ thứ. Sách đọc cũng nhiều nhưng chưa thấy nói về đồ gá định vị trên 6 btd cả. Tuy nhiên trường hợp siêu định vị thì cũng có vài sư phụ nhắc tới (siêu định vị chứ không phải định vị hơn 6 tbd). Để hôm nào rãnh tra trên Google thử xem có gì mới không.
chả ai nói cho bạn đâu, thực tế rất tôn trọng bạn nhưng cũng phải nói 1 câu "xin bó tay với bạn" :(
 
Author
Không khí nóng quá các bác ạ! Mấy hôm nay trời nóng như mùa hè mà. Thực ra ý tưởng đồ gá định vị trên 6 bậc tự do của em được lấy từ bên Nhật, trong 1 nhà máy quân sự của họ,và tất nhiên em cũng chỉ được nhìn thấy bằng hình ảnh mà thôi.Nhưng chắc chắn không sai được. Còn về thực tế em cũng chưa thấy người ta định vị như bác Sunrray nói. Em mong bác chỉ giáo kỹ hơn 1 chút ,kẻo sau ra đi làm gặp trường hợp như vậy lại lúng túng.Em đề nghị bác Sun cho ví dụ cụ thể đi!
 

ME

Active Member
chả ai nói cho bạn đâu, thực tế rất tôn trọng bạn nhưng cũng phải nói 1 câu "xin bó tay với bạn"
Khi tôi học môn đồ gá (đã hơn 10 năm rồi) đã được một cô ở ĐHBK tp HCM nói rất lỹ về chố siêu định vị này. Cô ấy đã giải thích nguyên nhân tại sao tránh siêu định vị và có thể gá đặt với trường hợp siêu định vị được hay không. Cô ấy lúc đó cũng đã dạy đồ gá chắc hơn 20 năm rồi. KInh nghiệm chắc rất nhiều. Nhưng quan trọng hơn là tôi thấy điều cô giải thích là đúng. Surnay "xin bó tay" là do Sunray còn chưa biết những gì có thể xảy ra mà thôi.
 

ME

Active Member
@ VietLinh48: Em không sợ phải gặp trương hợp nào khác biệt quá nhiều với thực tế hiện tại ở Vn cũng như những gì em học đã lý thuyết . Chỉ cần nắm vứng kiến thức và suy luận thì sẽ ra được vấn đề. Nó thấy khó quá thì hỏi người ta thôi.
Tôi nhắc lại là với trình độ công nghệ của Vn ta thì còn lâu mới gá đặt siêu định vị mà vẫn gai công ra chi tiết đạt yêu cầu. Mà cũng chẳng tội tình gì mà gá đặt siêu định vị cả. Theo đúng nguyên tắc 6 điểm định vị là gá đặt ngon lành rồi.
Em nói đã thấy bằng hình ảnh loại đồ gá đó rồi nhưng cố nhớ lại là người ta gá đặt thế nào không? Chú ý có thể người ta dùng chốt tì phụ để tăng độ cứng vững. Khi đó chốt này không tham gia vào quá trình định vị đâu đấy.
Theo tôi nghĩ là cái mà em thấy có thể là người ta dùng thêm chốt tì phụ hoặc đã gá đặt siêu định vị. Chú ý là có sự khác biệt giữa siêu định vị và định vị với trên 6 bậc tự do đấy nhé (khi 1 bậc tự do nào đấy bị khống chế quá 1 lần thì gọi là siêu định vị).
 
S

sunray

thực ra mà nói, thêm 1 bậc định vị vào 6 bậc tự do => 7 bậc chỉ để đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, đặc biệt sai số vị trí tương quan do mặt định vị chính ko đảm bảo yêu cầu định vị(ví dụ ko đủ phẳng, ko đủ rộng)
Nói đến vậy thôi, các bạn tùy cơ ứng biến nha:)
 

ME

Active Member
Sunray hiểu nhầm về định vị 7 bậc tự do và siêu định vị rồi. Dùng 7 điểm để khống chế 6 BTD khác hoàn toàn với khống chế 7 BTD (nếu có thể). Trong trường hợp này phải thêm 1 chiều thứ 4 nữa chứ không phải 3 chiều như các bạn đã học về nguyên tắc 6 điểm định vị. Ví dụ dùng 1 mặt phẳng, một chốt trám và một chốt trụ dài để định vị chi tiết dạng hộp với 1 mặt phẳng và 2 lỗ vuống góc với mặt phẳng đó là dùng 7 điểm để khống chế 6 BTDchứ không phải là khống chế 7 BTD. Và ta gọi trường hợp này là siêu định vị Điều mà Sunray nói ở trên chẳng qua là thêm chốt tì phụ để tăng độ cứng vững của hệ thống cũng như độ ổn định của hệ thống mà thôi.
Không biết cậu ViệtLinh đã thấy gì nhưng tôi tin là trường hợp đó hoặc là siêu định vị (nhưng cũng chỉ khống chế tối đa 6 BTD) hoặc là dùng thêm chốt tì phụ chứ không phải khống chế 7 BTD. Khống chế 6 BTD đã giải quyết rốt ráo vấn đề công nghệ gá đặt rồi. Không cần đến khống 7, 8 BTD gì cả.
 
Author
Vâng, chính xác như thầy ME đã nhắc nhở đây la trường hợp siêu định vị mà thôi. Một hình ảnh đơn giản là sử dụng 1 mp(3 bậc tự do) và 2 chốt trụ ngắn, theo lý thuyết thì 2 chốt này mỗi chốt khống chế 2 bậc tự do. Như vậy đã siêu định vị rồi. Mọi người có ý kiến ra sao về trường hợp này?
 

ME

Active Member
Theo tôi nghĩ như thế này:
Một là chi tiết gia công có 2 lỗ dùng để định vị. Khi đó dung sai khoảng cách của phải nhỏ hơn hoặc bằng dung sai khoảng cách 2 chốt trụ ngắn trên đồ gá. Vậy k/c 2 lỗ đó phải được chế tạo rất chính xác nếu không thì không thể lắp chi tiết lên đồ gá được.
Hai là trên chi tiết có một lỗ và một rãnh. Khi đó việc gá đặt rất dễ dàng.
Đoán vậy thôi. ;D
 
T

trieuchau

đồng ý với thầy ME là chỉ có 6 BTD thôi =>ko có chuyện định vị trên 6 BTD mà cái đó gọi là siêu định vị
nhưng ở VN đã có mấy món dùng siêu định vị rồi đó thầy, ví dụ như trượt trên 2 thanh dẫn hướng song song (ở đây là siêu định vị rùi :)). Một công ty của Pháp có sản phẩm gì đó (e ko rõ, chỉ được nghe thầy Huấn nói) trượt trên 3 thanh dẫn hướng song song luôn => "quá" siêu định vị luôn ;D. Với công nghệ hiện nay và máy CNC có nhiều nên ở Vn đã có thể làm mấy món này
 

ME

Active Member
ĐỊnh vị nói trong topic này là định vị khi gá đặt để gia công chi tiết. Nếu siêu định vị thì sẽ sinh ra sai số gia công. Còn thực thế cuộc sống nói chung hoặc cơ khí nói riêng (trừ mảng gia công) vẫn thường thấy siêu định vị đấy chứ.
Còn về mảng gia công. Với công nghệ hiện đại, gia công chính xác thì siêu định vị và cái... đinh gì đâu. Nhưng gá đặt siêu đinh vị chi cho nó... "nhiệt" vì chi phí cao trong khi gá đặt bình thường là đủ rồi.
 
Top