V
Được phép của TS Nguyễn Xuân Huy tôi dịch cuốn sách viết bằng tiếng Nhật của ông " アルミニウム鋳物の不良対策、百問百答”(Trực dịch: Đối sách với những khuyết tật của sản phẩm nhôm đúc-Bách vấn bách đáp) ra tiếng Việt để các bạn trẻ tham khảo. Đây là một cuốn sách "gối đầu giường" của những người trong nghề đúc, đúc kết nhiều kinh nghiệm thực tế và nghiên cứu , rất quý báu. Cuốn sách rất dày 152 trang chưa kể các bản tài liệu phụ lục. Tôi sẽ dịch và gửi lên từ từ. Sách được ông viết theo dạng vấn đáp , 1 câu hỏi , 1 câu trả lời , rất tiện theo dõi và làm tài liệu học tập . Sẵn đây cũng nói trước là tiếng Việt nam chuyên môn của tôi cũng không giỏi, nhất là chuyên môn của tôi cũng không phải về kỹ thuật đúc nên trong quá trình dịch có thể sẽ xảy ra nhiều sai sót ,mong mọi người chỉ giáo tiếng Việt để học hỏi thêm.
________________________________________________________________________________________________________________________
Câu hỏi 1 : Thế nào là khuyết tật của của sản phẩm đúc .
Đáp : Khuyết tật của sản phẩm đúc có rất nhiều loại và đa dạng. Nguyên nhân và cách xử lý cũng được chia ra nhiều loại không phải đơn giản, nhưng tựu trung có thể xếp loại khuyết tật của sản phẩm nhôm đúc gồm có 2 loại.
1) Khuyết tật liên quan đến vật liệu
2) Khuyết tật liên quan đến hình trạng
Khuyết tật liên quan đến vật liệu là những khuyết tật không thể hiện trên hình dáng sản phẩm đúc nhưng liên quan đến những tính chất lý hóa và và cơ khí của vật liệu , ví dụ như độ kéo dãn , độ biến hình , độ co giãn , độ cứng . CÓ khi là sự biến sắc của sản phẩm khi gia công tinh hoặc sản phẩm đúc xảy ra hiện tượng bị ăn mòn. Nói chung là những vấn đề liên quan đến chất lượng vật liệu đúc.
Khuyết tật liên quan đến hình trạng của sản phẩm có rất nhiều loại như nứt, cong , vênh, kích thước không đúng yêu cầu, rỗ khí , bề mặt sản phẩm đúc không đạt được độ nhám thiết kế, hiện tượng cát rơi vào lòng khuôn gây biến hình sản phẩm, hệ thống ống dẫn nhôm thiết kế không chính xác, độ dày của sản phẩm bị sai lệch không đồng đều , thấm dầu hoặc nước qua bề mặt sản phẩm khi sản phẩm đúc được thử trong môi trường nước và dầu áp lực cao . Những khuyết tật này có thể xảy ra ở một vị trí cục bộ nào trong sản phẩm hay toàn bộ sản phẩm, từ tỷ lệ thấp đến phát sinh những vấn đề trọng đại. Nắm bắt cho được nguyên nhân và tìm ra đối sách xử lý là điều cần thiết đối với người thợ đúc.
Câu hỏi 2 : Yếu tố nào là nguyên nhân gây ra khuyết tật trên sản phẩm đúc nhôm ?
Đáp : Điều tra nguyên nhân gây ra khuyết tật trên sản phẩm, tìm ra biện pháp cải thiện là một việc rất quan trọng với những kỹ thuật viên về đúc. Có thể phân loại nguồn gốc các nguyên nhân như sau :
1) Thành phần nguyên liệu gốc của hợp kim và phương pháp phối hợp
2) Phương pháp nấu chảy : Tinh luyện , nhiệt độ v.v..
3) Thành phần vật liệu của khuôn đúc: Cát, chất kết dính, nước, dung dịch thủy tinh lỏng, nhựa Furan, vật liệu tokata, khuôn sắt.
4) Mô hình khuôn : Khuôn gỗ, khuôn sắt.
5) Phương pháp tạo hình: Khuôn cát cứng , cát mềm, khuôn khô, khuôn nướng tạo hình , khuôn Barium v.v...
6) Phưong án đúc : Gate, Ống thoát nhôm, đường dẫn nhôm, hệ thống thoát khí , cách ráp khuôn , nhiệt độ đúc, nhiệt độ môi trường quanh khuôn, nhiệt độ lúc tháo khuôn .
7) Máy móc thiết bị: máy tạo hình, máy đúc, hệ thống thủy lực đẩy khuôn v..v...
8 ) Xử lý nhiệt : Nhiệt độ, thời gian , phương pháp làm lạnh v.v...
Từ những yếu tố riêng rẽ trên cho đến sự kết kết hợp nhiều yếu tố gây ra nguyên nhân khuyết tật sản phẩm đúc. Do đó việc nghiên cứu tỉ mỉ để tìm ra nguyên nhân dẫn đến khuyết tật trên sản phẩm đúc là điều rất cần thiết.
(còn tiếp)
________________________________________________________________________________________________________________________
Câu hỏi 1 : Thế nào là khuyết tật của của sản phẩm đúc .
Đáp : Khuyết tật của sản phẩm đúc có rất nhiều loại và đa dạng. Nguyên nhân và cách xử lý cũng được chia ra nhiều loại không phải đơn giản, nhưng tựu trung có thể xếp loại khuyết tật của sản phẩm nhôm đúc gồm có 2 loại.
1) Khuyết tật liên quan đến vật liệu
2) Khuyết tật liên quan đến hình trạng
Khuyết tật liên quan đến vật liệu là những khuyết tật không thể hiện trên hình dáng sản phẩm đúc nhưng liên quan đến những tính chất lý hóa và và cơ khí của vật liệu , ví dụ như độ kéo dãn , độ biến hình , độ co giãn , độ cứng . CÓ khi là sự biến sắc của sản phẩm khi gia công tinh hoặc sản phẩm đúc xảy ra hiện tượng bị ăn mòn. Nói chung là những vấn đề liên quan đến chất lượng vật liệu đúc.
Khuyết tật liên quan đến hình trạng của sản phẩm có rất nhiều loại như nứt, cong , vênh, kích thước không đúng yêu cầu, rỗ khí , bề mặt sản phẩm đúc không đạt được độ nhám thiết kế, hiện tượng cát rơi vào lòng khuôn gây biến hình sản phẩm, hệ thống ống dẫn nhôm thiết kế không chính xác, độ dày của sản phẩm bị sai lệch không đồng đều , thấm dầu hoặc nước qua bề mặt sản phẩm khi sản phẩm đúc được thử trong môi trường nước và dầu áp lực cao . Những khuyết tật này có thể xảy ra ở một vị trí cục bộ nào trong sản phẩm hay toàn bộ sản phẩm, từ tỷ lệ thấp đến phát sinh những vấn đề trọng đại. Nắm bắt cho được nguyên nhân và tìm ra đối sách xử lý là điều cần thiết đối với người thợ đúc.
Câu hỏi 2 : Yếu tố nào là nguyên nhân gây ra khuyết tật trên sản phẩm đúc nhôm ?
Đáp : Điều tra nguyên nhân gây ra khuyết tật trên sản phẩm, tìm ra biện pháp cải thiện là một việc rất quan trọng với những kỹ thuật viên về đúc. Có thể phân loại nguồn gốc các nguyên nhân như sau :
1) Thành phần nguyên liệu gốc của hợp kim và phương pháp phối hợp
2) Phương pháp nấu chảy : Tinh luyện , nhiệt độ v.v..
3) Thành phần vật liệu của khuôn đúc: Cát, chất kết dính, nước, dung dịch thủy tinh lỏng, nhựa Furan, vật liệu tokata, khuôn sắt.
4) Mô hình khuôn : Khuôn gỗ, khuôn sắt.
5) Phương pháp tạo hình: Khuôn cát cứng , cát mềm, khuôn khô, khuôn nướng tạo hình , khuôn Barium v.v...
6) Phưong án đúc : Gate, Ống thoát nhôm, đường dẫn nhôm, hệ thống thoát khí , cách ráp khuôn , nhiệt độ đúc, nhiệt độ môi trường quanh khuôn, nhiệt độ lúc tháo khuôn .
7) Máy móc thiết bị: máy tạo hình, máy đúc, hệ thống thủy lực đẩy khuôn v..v...
8 ) Xử lý nhiệt : Nhiệt độ, thời gian , phương pháp làm lạnh v.v...
Từ những yếu tố riêng rẽ trên cho đến sự kết kết hợp nhiều yếu tố gây ra nguyên nhân khuyết tật sản phẩm đúc. Do đó việc nghiên cứu tỉ mỉ để tìm ra nguyên nhân dẫn đến khuyết tật trên sản phẩm đúc là điều rất cần thiết.
(còn tiếp)
