Điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

@ Thầy Me.
svb tôi không dám ra sân với thầy Me và anh Huy Thanh đâu.Xin được làm khán giả .
Me thử vào trang dưới đây của Giáo sư J Michael McCathy của trừong UC Irvine xem về dung sai hình học,giải thích ngắn ngọn nhưng rất rỏ ràng và đầy đủ.

http://synthetica.eng.uci.edu/~mccarthy/EPDpages/F5GeoTolerances.ppt#331,23,Summary

Trang của một nhóm Giáo sư đại học Mỹ

http://synthetica.eng.uci.edu:16080/~webadmin/

Rãnh rổi vào đây xem cũng bổ ích.

ledoanvu hình như đang học làm inspector ,nếu tôi đoán không lầm thì theo câu hỏi ledoanvu muốn biết dung sai tổng hợp của dung sai kích thước (của chi tiết gia công ) và dung sai bonus M được tính như thế nào.Sau đó khi kiểm tra ,làm thế nào để biết tính toán và xác định sãn phẩm của mình là nằm trong dung sai được biểu thị trong nguyên cả cái khung dung sai vị trí ở bài đầu tiên của chủ đề này.
Sau khi xong phần lý thuyết ,sẵn tay xin anh Huy Thanh và Thầy Me " mần " luôn phần thực hành trong kiểm nghiệm để ledoanvu khỏi vò đầu bức tóc nữa.
Một đường chuyền bóng đẹp mắt ;)
svb
 

ME

Active Member
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Đúng là một đường chuyền của một chân sút có hạng đây mà. Anh svb cứ mang giày và vào sân thay người đi. ;D. Em sẽ chịu trách nhiệm phần lý thuyết. Anh và anh Huythanh chịu phần... kinh nghiệm thực tế. Phần kinh nghiệm thực tế thì em chịu chết. Mà cái kinh nghiệm thực tế này mới là quan trọng.
 
Author
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Hôm qua không online được hôm nay lên đọc bài của anh Huy Thanh mà thấy vỡ ra nhiều điều.Đúng là phải dịch ra là "thực thể " với từ material mới đúng.Bởi vì cái này chỉ là mối liên quan giữa sai lệch kích thước và dung sai hình học.Chứ chẳng có liên quan gì tới vật liệu cả.Nói như bác Huythanh em giải quyết nhiều vấn đề lắm cảm ơn bác nhiều lần nữa.
Em đúng là inspector như anh svb nói em đang kiểm phẩm máy đo CMM nên phần này quan trọng lắm.Khi tính toán, dung sai em nói thực với các bác đúng là khó thật bản vẽ thì dành dành ra nhưng nghĩ nát óc mà chẳng biết thế nào.
Em hứa với các bác xẽ học thêm nhiều phải tự nghĩ ??? sau đó mới hỏi và sau cùng mới thấy thấm.
 
Last edited:

ME

Active Member
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Theo như xuất xứ mà anh Huythanh đã nói thì từ gốc được dịch sang tiếng Việt là "thực thể". Tuy nhiên cái này nó cũng liên quan đến vật liệu đấy chứ. Người Anh, người Mỹ không đến nỗi nhầm lẫn dài hạn đâu. Nhiều tài liệu họ giải thích rằng "lượng vật liệu nhiều nhất hoặc ít nhất tương ứng với MMC hoặc LMC" đấy, tức là chỉ nói đến khi kích thước của đối tượng đạt MMC hoặc LMC. Còn khi xét đến sai lệch hình dáng và vị trí thì dĩ nhiên không liên quan đến vật liệu rồi.
 
V

Vo HuyThanh

Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

@ledoanvu: Không có gì mà cảm ơn. Tứ hải giai huynh đệ, anh em giúp nhau thôi mà. Ráng cố gắng lên, nghề nào nghiệp đó mà. Không có tên sinh viên nào vừa mới ra trường đã có thể ôm máy CMM đo ngon lành cả. Bản vẽ cũng vậy thôi. Chính tôi bây giờ thỉnh thoảng tham gia thiết kế chung với người khác cũng phải kêu mấy đứa em út nó check lại bản vẽ vì khi mình vẽ , mình nghĩ mình đúng, nhưng người thứ 2 và thứ ba họ có thể có ý tưởng hay hơn mình. Những người làm nghề kiểm phẩm trên máy CMM một thời gian thường sẽ bị thay đổi tính cách. Người quen sẽ cảm thấy em rất chi li và cẩn thận, rất nguyên tắc không còn tánh ba phải.Nhưng đó là điều tốt. Tính chính xác, kiên nhãn và hiểu biết nhiều về các phương pháp gia công cơ khí rất quan trọng với những người làm nghề như em. Mong em có nhiều tiến bộ trong nghề. Nếu có gì thắc mắc cứ việc hỏi, ở đây mọi người cùng tham gia giải quyết và học tập với nhau. Không phải ai cũng đều giỏi vẹn toàn, biết hết cả. Cùng giúp nhau học tập , cùng giúp nhau tiến bộ, tôi nghĩ có lẽ đó là phương châm của các anh em trong này.
 
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

@worm :Như bạn nói,vẫn có trường hợp dòng "nhiệt độ" được nêu rỏ trong bản vẽ.
Một lần người bạn tôi gia công một sãn phẩm nylon với kích thước và dung sai ở 0 độ C.Làm xong bỏ tủ lạnh đông đá rồi tính toán bù trừ mãi vẩn không đúng.Tức mình anh ta làm ngược lại,bỏ vật liệu vô tủ lạnh đông đá ,rồi đem ra máy gia công,kết quả ngon lành.Vậy là anh ta kéo cái tủ lạnh ra sát cái máy tiện,vừa dể lấy vật liệu ,vừa có nước giải khát.
@Anh DCL: chiêu anh dùng để lắp ráp ổ bi là sách vở đàng hoàng, shrinkage fit đấy,cảm ơn anh ủng hộ ý kiến của svb nhé.
@Thầy Me: Tôi đã xin làm khán giả mà thầy không cho ??? Có nên trừ thầy một điểm?
Nhưng thầy suy luận rất có lý,người Anh,Mỹ về khoa học không thể nào sai lầm lâu như vậy.Họ có lý do của họ.
1/Condition dịch ra tiếng Việt ngoài nghĩa Điều kiện còn chữ Tình trạng,Trạng thái .Từ Điều kiện được dùng rộng nghĩa hơn nên dễ gây hiều lầm.
2/ Trạng thái thực thể của vật liệu như anh Huythanh diễn giải chính là cụm từ Actual material condition trong tiếng Anh nhưng họ không viết đầy đủ vì vài lý do theo lời Thầy giáo của tôi :



(Ký hiệu này đúng ra cần phải giải thích trên bản vẽ thì dể hiểu hơn,sẽ làm việc này ở phần sau)

2-1/ Ký hiệu là cách biểu thị ngắn gọn nhất để biểu thị một vấn đề dài, đả được tiêu chuẩn và chấp nhận.Không nên đọc từng chử một để diễn giải một ký hiệu mà phải đọc theo quy tắc ( cái này thì cần phải học thôi)
2-2/Đọc ký hiệu này từ trái qua phải như sau :True position ( within ) 0.25 (DIA circle "AT") Maximum ( material condition by basic dimensions from Datums) A,B,C.
Lòng thòng như vậy nên các từ trong ngoặc đơn ( ) được hiểu ngầm.Riêng từ AT chính là ACTUAL hay THỰC THỂ
@ledoanvu : Đợi tôi kiếm bãn vẽ mẩu và ít hình ảnh rồi sẽ cố gắng giúp.Từ nay sẽ gặp từ thực thể dài dài trong kiểm nghiệm.
svb
 

ME

Active Member
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

@ anh svb: Là chuyên gia như anh thì nếu anh có chủ ý "ngồi ngoài" thì cũng không nhịn được đâu. Em cộng cho anh 1 điểm.
@ silhouette: +T và -T trong bài của anh Huythanh thật ra là sai lệch trên ES(es) và EI (ei). Anh Huythanh lấy ví dụ -T và +T cho đơn giản. Đúng như ở Vn thì -T và +T là trường hợp (miền) dung sai đối xứng ví dụ như 25+/-0.01.... 2T ở đây là giá trị dung sai. Có thể hiểu 2T ở đây là TD = ES-EI, hoặc Td = es - ei
 
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Lúc trước ,chưa có internet,chúng tôi ban ngày đi làm,tối về đi học,tiếng Anh đa phần dùng động từ " to quơ ",nên khó hiểu bài.Khuya lại về nhà trải 5,7 quyển tự điễn để mày mò " kim dưới đáy biển ".

Bài này được viết để chia xẻ sự thông cảm với các bạn đang vất vã bước chân vào nghề.
( Không vì mắc kế khích tướng của thầy Me ;) )

--- Một số từ Kỹ thuật sẽ được giử nguyên bản Tiếng Anh để tránh dịch lầm.
--- Vài phần tài liệu dưới đây được trích từ trang của Giáo sư J.Michae McCathy trường đại hoc UC Irvine ,USA.

A/ Ký hiệu trên bản vẽ diễn tả dung sai vị trí ( true position tolerance ) cần có đủ hai phần liên quan như sau :



Ở đây người kỹ sư thiết kế muốn nói với bạn :
Hãy gia công giùm tôi một cái lổ xuyên thủng,đường kính nhỏ nhất là 0.1255 (MMC). Tâm điểm của lổ này chỉ được phép xê dịch trong vòng tròn đường kính 0.001 so với các basic dimension (DIM)[ luôn được đóng khung ] và những DIM này phải nằm trong hệ trục tọa độ xác định bởi các datum A,B,D.
Lổ này bạn vẫn có thể làm lớn đến 0.1261 (LMC) mà không ảnh hưởng đến việc lắp ráp của chúng tôi.

1/ Chúng ta hãy xem hình dưới đây :

[ANH]A92D_4EC743CC[/ANH]

Như vậy trong trường hợp này ngoài dung sai vị trí chúng ta sẽ được hưởng thêm dung sai kích thước ,điều này sẽ làm miền dung sai được mở rộng hơn.

*** Lời khuyên : Với dung sai vị trí có M , người thợ gia công đừng do dự ,hãy gia công lổ ở kích thước lớn nhất có thể. Trong ví dụ đầu bài ,hãy làm lổ đường kính 0.1260 ( 0.0005 lớn hơn lổ ở MMC 0.1255) . Như vậy miền dung sai ( allowable position tolerance ) sẽ rộng hơn và trở thành 0.001 + 0.0005 = 0.0015

2/ Xác định hệ trục được chỉ định ( Datum reference )

Hình kế tiếp sẽ giúp chúng ta hiểu về các datum được chỉ định trong khung dung sai vị trí :

[ANH]97B6_4EC743CC[/ANH]

Chúng ta biết để thiết lập một hệ trục tọa độ cần phải có một mặt phẳng ( chứa Z ) ,và hai datum khác ( chứa X và Y ).

Như vậy chúng ta phải kiểm nghiệm chi tiết dựa theo các datum theo thứ tự sau trong ví dụ ở đầu bài của tôi :
2-1/ Mặt phẳng A chứa chi tiết
2-2/ Datum B , D chứa X , Y . ( Có thể là một mặt phẳng hay một đường tâm của lổ trụ...)

Đến đây chúng ta đã tìm hiểu xong cái khung dung sai vị trí trên , có vẽ rất đơn giản chứ không khó khăn gì . Nếu bạn đã nắm được vấn đề.
Xin chúc mừng bạn. Nếu bạn vẫn chưa hiểu,vui lòng đọc lại từ đầu chủ đề.Nếu bạn phát hiện điều gì không đúng ,vui lòng nhắc nhở để tôi sửa lại bài...

Kế tiếp chúng ta sẽ bước qua phần kiểm nghiệm.

B/ Cách tính toán trong kiểm nghiệm dung sai vị trí .

(còn tiếp)

*** Cảm ơn Me đã nhắc để sửa một lổi trong cách giải thích.
 
Last edited by a moderator:
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

(Tiếp theo)

B/ Cách tính toán trong kiểm nghiệm dung sai vị trí .

1/ Lý thuyết :

Trong kiểm nghiệm chúng ta sẽ chỉ dùng tâm của lổ được gia công và tính toán điểm tâm này có nằm trong miền dung sai không. Hình bên dưới là giải thích và công thức để tính :



Nghiên cứu kỷ hình trên thì thấy tâm điểm thực trạng của lổ ( actual measurement ) có sự khác biệt với basic DIM (sẽ có ví dụ rõ ràng ở phần sau ). Sự khác biệt này trên trục X,Y được biểu diễn bằng một tam giác vuông góc.
Điều chúng ta cần để xác định vị trí tâm của lổ chính là cạnh huyền Z/2 của tam giác này ,sau đó nhân hai vì miền dung sai được cho tính bằng đường kính.
Nếu kết quả nhỏ hơn đường kính của allowable position tolerance ,hay actual positional diameter ,sãn phẩm đạt tiêu chuẩn .Ngược lại không cần phải nói chắc các bạn cũng sẽ hiểu !

2/Thực hành:

Chúng ta hãy dùng bãn vẽ dưới đây để thử phần thực hành ( đả xóa và sửa nhiều chi tiết vì lí do tế nhị )


Đây là bản vẽ có khá đầy đủ các dung sai hình học ,một số lổ ren được gọi dung sai không hợp lý như anh Huythanh nhắc ở trên.Tuy nhiên sãn phẩm này không phải được thiết kế bởi một " rookie engineer " ,mà nhà thiết kế muốn tạo tin tưởng cho khách hàng bởi những con số cầu kỳ trên bản vẽ. Dù sao đi nữa cũng làm khó khăn cho những người thợ gia công.

Trở lại vấn đề,chúng ta sẽ kiểm nghiệm chi tiết mang ký hiệu L.

Lổ này theo bản vẽ có đường kính từ 0.1255 đến 0.1261. Basic dimension X = 1.375 , Y = 0 ,True position trong vòng tròn đường kính 0.001 ở MMC.Tính từ hệ trục thành lập bởi :
1- Mặt phẳng A ( chứa Z zero )
2- Mặt phẳng B ( để xác định hướng của trục X
3- Đường tâm của lổ nằm ở mặt dưới D ( để xác định tọa độ gốc X0,Y0 )
( Những điều kiện trên đều được khoanh vùng trong bản vẽ )

Chúng ta đang kiểm nghiệm hai sãn phẩm từ hệ trục tọa độ như trên:

Đường kính đo được ở cả hai đều bằng 0.1260 ,như vậy với giải thích ở phần đầu bài chúng ta được miền dung sai mở rộng là vòng tròn đường kính 0.001+0.0005 =0.0015

Sãn phẩm thứ nhất đo được
X = -1.3752 , khác biệt 0.0002
Y = 0.0006 , khác biệt 0.0006
Actual true position = 0.0013 . Sãn phẩm này chắc chắn được chấp nhận

Sãn phẩm thứ hai đo được
X = -1.3757, khác biệt 0.0007
Y = 0.0005 , khác biệt 0.0005
ATP = 0.0017 . Sãn phẩm này đã có vấn đề ,hãy liên hệ với khách hàng,có thể họ vẫn chấp nhận.

Phần thực hành kiểm nghiệm tạm xong ,nếu bạn muốn tiếp tục,hãy thử dùng bản vẽ này để kiểm nghiệm các chi tiết khác bằng cách tính các miền dung sai mở rộng ,sau đó xác định hệ trục tọa độ bằng thứ tự các datum trong khung.

Chúc các bạn thành công.

@ledoanvu :
Các phần mềm CMM đều xây dựng trên căn bản toán học nên mỗi loại có thể có giao diện và cách xử dụng khác nhau. Nhưng công thức và thuật ngữ toán học không thể khác biệt.
Hãy click vào khung có chữ TOL/NOM ( tolerance/nominal ) sẽ có cách để kiểm nghiệm dung sai vị trí với CMM

svb
 
Last edited by a moderator:
Author
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

cảm ơn mọi người nhiều!
 
Last edited:

worm

Well-Known Member
Moderator
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

@ledoanvu: lần sau viết rõ ràng, tách bạch từng lời nhắn gửi cho mỗi người ra giùm, đồng thời đề nghị chú ý đến chính tả một chút. Đọc bài của bạn rối quá.
 

ME

Active Member
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

ledoanvu đang làm cho cty nào vậy? Ở đâu?
Ba người mà bạn nhờ thì anh Huythanh "sẽ" giới thiệu cho bạn mấy cao thủ CMM (kể cả chế tạo máy CMM ví dụ như Mitutoyo) vì anh ấy đang sinh sống ở Nhật. Anh svb sẽ ghiệu cho bạn mấy cao thủ nữa ở Mỹ vì anh ấy đang sinh sống ở Mỹ. Còn tôi sẽ giới thiệu mấy cao thủ là bạn bè của Pavel Nedved... ;D ;D ;D. Như vậy là đủ một vòng trái đất rồi nhé, từ Á sang Âu và Mỹ.
 
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Chúc mừng ledoanvu , chắc là bạn đã nắm được vấn đề (nhưng đọc bài của bạn cũng rối thật).
Như vậy bạn đã biết tại sao máy bác thợ cả đo xong lại hí húi dùng excel để làm bản báo cáo.
Bạn cũng đã biết chổ để vào ở CMM để kiểm tra dung sai vị trí và miền dung sai dạng hình tròn,hình trụ,hình cầu...cũng như tầm quan trọng của việc xác định trục tọa độ.
Tiếp tục học hỏi để tiến xa hơn nhé.

svb
 
Author
Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

CMM and CMM
 
Last edited:
Đọc xong cái topic này thấy tội nghiệp cái bằng kỹ sư của em quá
hu hu T____T
 
Spam phát để đưa cái Topic này lên cho anh em nào chưa đọc biết được. Chủ đề này hay và rất thực tế. Thử nghĩ kỹ sư mà cầm bản vẽ không biết họ yêu càu làm gì thì sao nhỉ :35:. Chưa nói đến việc sẽ đưa ra các yêu cầu cho chi tiết.
Cảm ơn chú Huy Thành, chú SV, Thầy ME,...đã có những bài viết hữu ích như vậy
 
Ðề: Điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Mình nhận thấy 1 thực tế là đa số các bạn sinh viên khi ra trường (mình nằm trong số đó) đều bỡ ngỡ bởi các bản vẽ từ nước ngoài gửi về nên mình đã ấp ủ 1 ước mơ viết ra 1 tài liệu giúp các bạn đỡ bối rối khi gặp những bản vẽ như vậy. Cũng đang nghiên cứu đến vấn đề Material Condition nên up lên cho huynh đệ một cuốn sách về vấn đề này. Trong tương lai có gì không biết mong nhận được sự tư vấn từ khắp anh em trong diễn đàn

Geometric Dimension & Tolerance for Mechanical Design : trình bày rất kĩ và là bản print nên chữ và hình rất rõ
http://www.4shared.com/file/144314983/d90cb2ce/GD__T_for_Mechanical_Design.html
 
Last edited:
P

phongpro88

Ðề: Điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

cảm ơn mấy sư phụ nhiều lắm. Hôm nay đọc topic này em thấy mình còn nhiều điều chưa biết quá. Đúng là bể học là vô biên.
 
Ðề: Điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Em cám ơn thầy rất nhiều, nói thật học xong môn dung sai lắp ghép, em biết được ít lắm, nếu có thời gian rảnh xin thầy chỉ giáo bọn em nhiều hơn.
SVNT
 
Ðề: Re: Có ai biết về điều kiện vật liệu trong bản vẽ kỹ thuật

Thầy ơi như thế là có phải chữ m khoanh tròn đó, hiểu đơn giản là có thể sê dịch độ dung sai đi "một chút" phải không ạ.:22::22:
SVNT
 
Top