Lắp ráp là 1 Trò chơi Trẻ con có định hướng.
Hôm nay, cuối tuần, xin trình bày xơ lược về công nghệ lắp ráp để mọi người cùng đọc giết thời gian nhé!
Lắp ráp thực chất là 1 trò chơi của trẻ con mà khi còn bé chúng ta đã chơi chán rồi, dù bạn là con nhà nghèo hay con nhà giầu thì việc lắp cái này với cái kia là việc mà bạn đã từng làm không ít lần khi còn bé và cũng như khi đã lớn. Trong các công việc mà chúng ta sau khi ra trường có không ít các công việc có liên quan đến lắp ráp.
Công việc của người này sau khi hoàn thiện sẽ đến 1 phần việc của người khác và tính chất công việc sẽ phải có tính bắt tay đầy ẩn ý không đơn giản xong là xong. Như vậy tổng công việc mới cho ra được 1 sản phẩm và phần việc của mỗi cá nhân chỉ là làm ra 1 chi tiết hay 1 modul.v.v... và như vậy mỗi chúng ta phải làm tốt phần việc của mình và phần bắt tay với các phần khác.
Thu hẹp lĩnh vực vào trong ngành cơ khí chế tạo, chúng ta thấy rất rõ có nhiều yếu tố để sự kết hợp các cá thể thành 1 khối thống nhất và đó là sản phẩm hoàn thiện. Như chúng ta biết, muốn tổng hợp được thì cần có quy trình công nghệ hợp lý và cách thức thực hiện quy trình công nghệ phải tuân thủ nghiêm ngặt và thật chính xác trong mỗi nguyên công.
Nguyên công quan trọng nhất chính là nguyên công Đo Kiểm:
Đo kiểm là 1 khâu tất yếu của quá trình gia công chi tiết, sau khi hoàn thiện quá trình chế tạo 1 chi tiết, người thợ cần đo kiểm ngay khi chi tiết gia công xong và nhờ kinh nghiệm bản thân và độ chính xác của thước để tính được độ chính xác của chi tiết đang gia công. Ngoài ra thêm những yếu tố như:
+ Dụng cụ đo cần phải đạt chuẩn.
+ Vệ sinh sạch sẽ đầu đo trước khi đo
+ Vệ sinh sạch vật hay vị trí cần đo
+ Tính được độ dãn nở hay co ngót sau gia công nếu là thợ có kinh nghiệm
+ Cần làm nguội hay chờ sản phẩm trở về nhiệt độ môi trường rồi mới đo kiểm nếu thiếu kinh nghiệm.
+ Ánh sáng cần phải đầy đủ trong quá trình đo kiểm
+ Không nóng vội trong quá trình đo kiểm
+.........
Sau khi các vật gia công đã được gia công và kiểm định đạt chuẩn thì đến nguyên công lắp ráp. Thật chẳng có gì đơn giản hơn lắp ráp khi mà các chi tiết đã đạt chuẩn phải không các bạn? Xin thưa là không đơn giản thế. Nếu đơn giản vậy thì ai lắp cũng được rồi.
Trong gia công lắp ráp cũng có những chuẩn riêng, phụ thuộc vào kết cấu lắp ráp mà cũng có những sai số nhất định vì lắp ráp không có nghĩa là xếp hình mà lắp ráp xong còn phải kết nối và kết nối có thể là Dán, Hàn, Bắt ốc ,v.v... vì vậy cũng cần những công nghệ lắp ráp. Trước tiên chúng ta quan tâm đến những vấn đề cơ bản nhất của lắp ráp như:
+ Môi trường sạch bụi
+ Môi trường không tiếng ồn
+ Môi trường không có rung chấn
+ Môi trường có nhiệt độ ổn định. Tốt nhất ở nhiệt độ phòng tiêu chuẩn.
+ Người thợ lắp ráp đi găng len, đồng phục bảo hộ không sinh bụi
+ Đồ chuyên dụng nhằm ổn định sự gá đặt lắp ráp
+ Dụng cụ làm sạch các chi tiết lắp ráp cũng như phục vụ lắp ráp
+ Bàn lắp ráp chuyên dụng
+.........
Tiếp đến là những yêu cầu kỹ thuật của từng sản phẩm mà có những quy trình công nghệ riêng để thực hiện quá trình lắp ráp. Thông thường thì cũng tuân thủ những quy tắc chung như:
+ Thao tác nhẹ nhàng
+ Kiểm tra kỹ các mặt lắp ráp, nếu làm giảm khả năng làm việc của sản phẩm hay làm quá trình lắp ráp trở lên khó khăn thì cần hỏi ý kiến Nhà thiết kế vì có những sản phẩm không thể làm theo thiết kế mà cần phải có kinh nghiệm hoặc thực tiễn mới trả lời được đúng sai.
+ Luôn làm sạch nơi lắp ráp sau mỗi nguyên công sửa nguội tại trỗ
+ Sau khi xong việc hay chưa xong việc mà hết giờ làm thì cần dùng khăn vải không sinh bụi che phủ.
+ Siết kẹp, gông gá cũng cần tuân thủ quy trình công nghệ. Ví như việc siết bu lông đai ốc vào chi tiết lắp ráp thì phải siết lỏng từng chiếc theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ. Siết lỏng tất cả rồi thì đến siết chặt nấc 1 cho tất cả theo tuần tự và siết chặt nấc 2 cho tất cả theo tuần tự, cuối cùng là siết chặt hoàn toàn cho tất cả theo tuần tự.
+ Ghi chép lại những bất thường phát sinh trong quá trình lắp ráp để chuẩn bị tốt cho việc xử lý kỹ thuật phát sinh.
Cuối cùng là Ổn định các lắp ráp. Lúc này thì hàn hay dán hay bắt chặt cố định bằng bu lon đai ốc là tùy thuộc yếu tố kỹ thuật từng sản phẩm. Nhưng cũng không thể thiếu quy trình công nghệ được và quan trọng cuối cùng chính là sự tháo gông cũng cần có kỹ thuật. Chúng ta nhớ lại quá trình siết gông thế nào thì giờ mở gông cũng như vậy, cũng phải làm từng bước ngược lại là nới lỏng lần 1 cho tất cả theo tuần tự và lần 2 và cuối cùng là hoàn toàn cũng theo tuần tự cho tất cả.
Kỹ thuật đỉnh cao của lắp ráp là những kết cấu đồng bộ được thiết kế phục vụ cho từng tính chất công việc mà không cần sự kết nối phụ trợ như Hàn, Dán, Bulon đai ốc, v.v... mà đơn thuần chỉ là lắp ráp lại theo trình tự quy trình công nghệ là hoàn thành Kết cấu. Kỹ thuật lắp ráp lúc này đòi hỏi tay nghề người thợ lắp ráp khá cao và thông thường là những người thợ già có thể tĩnh tâm là việc và người thiết kế được cũng là những nhà thiết kế có tư duy không gian, ma sát, động lực, v.v... mới kiến thiết nổi 1 kết cấu toàn lắp ráp hoặc đa phần là lắp ráp hoặc phần làm việc là lắp ráp.
Vừa rồi tôi đã nêu một vài điều có thể nói là Lý thuyết xuông mà có lẽ sách dịch ra tiếng Việt hay viết bằng tiếng Việt, hầu hết là chưa nêu rõ hay làm rõ tầm quan trọng của Lắp ráp trong ngành Cơ Khí chế tạo. Thực tiễn sản xuất thì cũng thiên biến vạn hóa lắm nên đó mới là bí mật cần giấu kín, không phải tự nhiên mà các đơn vị làm hàng dịch vụ muốn biết sản phẩm mà họ đang làm phục vụ cho cái gì hay để làm gì nhằm mục đích đưa ra quy trình công nghệ đúng và đơn giản nhất mà đạt hiệu quả cao nhất. Còn những người đặt hàng thì giấu biệt mục đích vì lộ ra 1 chút thì người ta có thể đoán được kết cấu tổng thể là gì và như thế sẽ mất tính bí mật công nghệ.
Chút hiểu biết và cũng là chút ít kiến thức có thể nói ra, tôi đã trình bày rất sơ lược. Ắt hẳn còn nhiều thiếu xót, mong các bác đang công tác ở các nước tiên tiến hãy bổ xung thêm để có thể thì tôi xin Múa phụ họa.