Cám ơn Giang đã trả lời!
Thực ra, tớ nêu câu hỏi này cho các bạn trẻ (và cũng để các bạn già tự kiểm tra mình) cùng tham khảo, hình như chúng ta đang bị các "chuẩn mực" nào đó ràng buộc, nếu không tuân thủ theo các giáo điều như vậy thì dứt khoát là không đúng!
Ví dụ, ta có một bộ truyền bánh răng. Các công thức tính toán về tỷ số truyền, khoảng cách trục ... đã có trong các giáo trình. Chúng ta chỉ việc áp dụng các công thức đó để tính toán , kết quả các tính toán này là sai hay đúng sẽ được dùng để đánh giá trình độ các tác giả của những tính toán này là giỏi hay kém. Người ta còn bảo rằng biên dạng thân khai sẽ đảm bảo cho bộ truyền hoạt động trong điều kiện tối ưu, vân vân...
Những "giáo điều" này có đúng không? Có nhất thiết rằng biên dạng của từng sườn răng phải là đường thân khai, nếu khác đi là không được hay không? Thế rồi còn chuyện "dịch chỉnh" nữa, mục đích để làm gì? Nếu không làm như vậy thì hậu quả sẽ ra sao?
Tớ cảm giác rằng các thầy cứ dạy những điều mình được học trước kia; còn các sinh viên cứ học các điều mình được dạy bây giờ, do các thầy truyền lại từ những bài học xa xưa nọ; các thao tác dạy - học này được thực hiện một cách máy móc và vô cảm, như robot!
Thực tế, tớ từng gặp một số kỹ sư mới ra trường; các anh này đầy mình sách vở kinh viện, vênh vang rằng biên dạng răng của bánh răng nhất thiết phải là đường thân khai, nếu không thì bộ truyền không thể hoạt động được! Tớ bèn dẫn chứng cho mấy anh đó thấy những bộ truyền cực kỳ cổ lỗ, với những bánh răng bị mòn thê thảm, chỉ còn 1/2 chiều dày thân răng và chúng cong queo lung tung, nhưng vẫn hoạt động ngon lành... chúng có còn "thân khai" đâu, sao vẫn hoạt động êm ái thế? Chưa hết, tớ chỉ cho các anh ấy thấy những bánh răng Novikov với các răng có biên dạng cung tròn, chúng đã bao giờ có hân hạnh được mang biên dạng thân khai đâu, thế mà bánh răng loại này, chắc vì những khiếm khuyết gì đó, mới chỉ được dùng cho những bộ truyền công suất cực lớn và kích thước cực nhỏ, ví dụ như trong các xe tăng (và vài loại ô tô đắt tiền) mới dám sài bộ truyền động kiểu này!
Tớ không rõ tại sao hôm nay các sinh viên vẫn cứ rất "lăn tăn" về việc vẽ những đường thân khai vô bổ đó. Tại vì các thầy yêu cầu chăng? Nếu thế thì tớ lại càng thắc mắc hơn, vì tại sao có bao nhiêu điều quan trọng mà các thầy không lưu ý, lại chỉ hạch sách sinh viên mấy chuyện vớ vẩn như vậy?