Author
Đây là bài viết của mình nhằm mục đích thiết kế bánh răng thẳng bằng Inventor.
Mình giả định rằng các bạn thành thạo sử dụng những công cụ của Excel và Inventor.
-- Yêu cầu bài toán mình đặt ra là thiết kế bánh răng thẳng có:
Z = 31 răng và m = 3,0mm
Trước tiên, mình nhắc lại một chút về đường thân khai: Đường thân khai của một đường tròn là quỹ đạo của một điểm trên đường thẳng, khi đường thẳng này lăn không trượt trên một đường tròn cố định (đường tròn cơ sở).
Vẽ đường thân khai: Chia đường tròn cố định thành n phần bằng nhau, đánh số thứ tự những điểm đã chia trên đường tròn, từ những điểm đó, ta vẽ những đường tiếp tuyến với đường tròn cơ sở, chiều dài của các đường này lần lượt là 2RPi()/n , 2*(2RPi()/n) ,…, 2RPi()/n với R – bán kính đường tròn cơ sở.
Ví dụ như hình sau:
------
Bây giờ bắt tay vào vẽ:
Công thức tính thông số bánh răng:
Tạo một file excel tính toán các thông số các của bánh răng sau đó nhúng file excel đó vào file Part của Inventor.
Ta tiến hành vẽ bánh răng, đầu tiên ta vẽ đường tròn đường kính đỉnh răng Dd và Extrude, vát mép để có được như sau (tham khảo thêm bài vẽ đĩa xích http://meslab.org/mes/showthread.php?t=7659 ):
Lý do mà mình vẽ hình khối này trước biên dạng thân khai của răng là vì dể dễ quan sát mà thôi.
Còn cách vẽ những chi tiết hình khối trên, các bạn xem bài vẽ bánh xích.
CÔNG VIỆC CHÍNH LÀ VẼ BIÊN DẠNG THÂN KHAI CỦA RĂNG.
Tạo một Sketch khác trên mặt phẳng XY Plane, và tiến hàng vẽ đường thân khai:
-- Vẽ đường tròn cơ sở d0 đồng tâm với đường tròn đỉnh răng của hình khối.
-- Vẽ một bán kính ngang rồi sau đó dùng lệnh Circular Pattern để vẽ một loạt bán kính cách đều nhau. (Ở đây mình chia đường tròn ra thành 60 phần bằng nhau, cho góc quay là 60 độ và số lượng đường là 11, các bạn có thể chia nhỏ hơn nếu bạn muốn vẽ đường thân khai thật chính xác).
-- Trong da số bánh răng thì đường tròn cơ sở lớn hơn đường tròn chân răng, do đó ta vẽ thêm đường tròn chân răng Dc để vẽ đường thân khai (lý do các bạn tự tìm hiểu nha). Dùng công cụ Spline vẽ, sau khi vẽ xong ta có đường thân khai có biên dạng sau:
-- Từ giao điểm đường thân khai và đường tròn vòng chia, vẽ một đường thẳng giao với chính đường tròn vòng chia d, sau đó gán kích thước bằng bước răng t… Sau một loạt công đoạn vẽ vời tiếp theo, có được:
Sau có được đường tâm, ta tiến hàng vẽ rãnh đối xứng đường thân khai bằng lệnh Mirror:
Các bạn thấy toàn bộ những đường chuyển sang màu đen, chứng tỏ một điều là kích thước của từng thành phần được đã được tham chiếu với thông số bánh răng trong file Excel, nếu ta thay đổi một thành phần trong excel thì các kích thước của thành phần đường này cũng thay đổi theo. Nghĩa là ta muốn có bánh răng có số module và số răng nào chỉ cần thay đổi chúng trong excel.
Finish sketch, tạo một sketch mới dùng công cụ Project Geometry bắt 2 đường thân khai, 2 bánh kính và đường tròn đỉnh răng + 1mm (mình + 1 vào cho dễ thấy thôi, nếu không cần cộng thêm 1mm cũng được).
Invisible Sketch có chứa đường thân khai, sau công đoạn chỉnh sửa một chút, rồi sau đó Extrude cái rãnh này:
Tiếp tục Fillet F để tạo góc lượn răng r. Sau cùng là dùng lệnh Circular Pattern để tạo 31 răng, và kết quả sau cùng:
Download file http://www.mediafire.com/?t1j0wy3nm4h
Mình giả định rằng các bạn thành thạo sử dụng những công cụ của Excel và Inventor.
-- Yêu cầu bài toán mình đặt ra là thiết kế bánh răng thẳng có:
Z = 31 răng và m = 3,0mm
Trước tiên, mình nhắc lại một chút về đường thân khai: Đường thân khai của một đường tròn là quỹ đạo của một điểm trên đường thẳng, khi đường thẳng này lăn không trượt trên một đường tròn cố định (đường tròn cơ sở).
Vẽ đường thân khai: Chia đường tròn cố định thành n phần bằng nhau, đánh số thứ tự những điểm đã chia trên đường tròn, từ những điểm đó, ta vẽ những đường tiếp tuyến với đường tròn cơ sở, chiều dài của các đường này lần lượt là 2RPi()/n , 2*(2RPi()/n) ,…, 2RPi()/n với R – bán kính đường tròn cơ sở.
Ví dụ như hình sau:
------
Bây giờ bắt tay vào vẽ:
Công thức tính thông số bánh răng:
Tạo một file excel tính toán các thông số các của bánh răng sau đó nhúng file excel đó vào file Part của Inventor.
Ta tiến hành vẽ bánh răng, đầu tiên ta vẽ đường tròn đường kính đỉnh răng Dd và Extrude, vát mép để có được như sau (tham khảo thêm bài vẽ đĩa xích http://meslab.org/mes/showthread.php?t=7659 ):
Lý do mà mình vẽ hình khối này trước biên dạng thân khai của răng là vì dể dễ quan sát mà thôi.
Còn cách vẽ những chi tiết hình khối trên, các bạn xem bài vẽ bánh xích.
CÔNG VIỆC CHÍNH LÀ VẼ BIÊN DẠNG THÂN KHAI CỦA RĂNG.
Tạo một Sketch khác trên mặt phẳng XY Plane, và tiến hàng vẽ đường thân khai:
-- Vẽ đường tròn cơ sở d0 đồng tâm với đường tròn đỉnh răng của hình khối.
-- Vẽ một bán kính ngang rồi sau đó dùng lệnh Circular Pattern để vẽ một loạt bán kính cách đều nhau. (Ở đây mình chia đường tròn ra thành 60 phần bằng nhau, cho góc quay là 60 độ và số lượng đường là 11, các bạn có thể chia nhỏ hơn nếu bạn muốn vẽ đường thân khai thật chính xác).
-- Trong da số bánh răng thì đường tròn cơ sở lớn hơn đường tròn chân răng, do đó ta vẽ thêm đường tròn chân răng Dc để vẽ đường thân khai (lý do các bạn tự tìm hiểu nha). Dùng công cụ Spline vẽ, sau khi vẽ xong ta có đường thân khai có biên dạng sau:
-- Từ giao điểm đường thân khai và đường tròn vòng chia, vẽ một đường thẳng giao với chính đường tròn vòng chia d, sau đó gán kích thước bằng bước răng t… Sau một loạt công đoạn vẽ vời tiếp theo, có được:
Sau có được đường tâm, ta tiến hàng vẽ rãnh đối xứng đường thân khai bằng lệnh Mirror:
Các bạn thấy toàn bộ những đường chuyển sang màu đen, chứng tỏ một điều là kích thước của từng thành phần được đã được tham chiếu với thông số bánh răng trong file Excel, nếu ta thay đổi một thành phần trong excel thì các kích thước của thành phần đường này cũng thay đổi theo. Nghĩa là ta muốn có bánh răng có số module và số răng nào chỉ cần thay đổi chúng trong excel.
Finish sketch, tạo một sketch mới dùng công cụ Project Geometry bắt 2 đường thân khai, 2 bánh kính và đường tròn đỉnh răng + 1mm (mình + 1 vào cho dễ thấy thôi, nếu không cần cộng thêm 1mm cũng được).
Invisible Sketch có chứa đường thân khai, sau công đoạn chỉnh sửa một chút, rồi sau đó Extrude cái rãnh này:
Tiếp tục Fillet F để tạo góc lượn răng r. Sau cùng là dùng lệnh Circular Pattern để tạo 31 răng, và kết quả sau cùng:
Download file http://www.mediafire.com/?t1j0wy3nm4h
Last edited: