Đánh bóng là phương pháp gia công tinh bề mặt của các chi tiết bằng hạt mài nhỏ mịn hoặc bột kim cương trộn với dầu nhớt bôi lên bề mặt làm việc của dụng cụ đánh bóng chuyển động với tốc độ cao.
ta có sơ đồ đánh bóng như sau
Dụng cụ đánh bóng là những bánh đánh bóng đàn hồi có chuyển động quay tròn hoặc các băng đánh bóng mang hạt mài.Chi tiết gia công được đẩy sát vào bề mặt làm việc của dụng cụ đánh bóng và nhận các chuyển động phù hợp, sao cho toàn bộ bề mặt gia công đều được đánh bóng. Khi đánh bóng các bề mặt định hình phức tạp thì chi tiết được di chuyển bằng tay. Các mặt trụ, mặt côn, mặt phẳng có thể được thực hiện trên máy đánh bóng.Trong vùng đánh bóng đồng thời xảy ra các quá trình sau: hớt đi một lớp
kim loại mỏng, biến dạng dẻo lớp bề mặt, các phản ứng hoá học (do các nguyên tố hoá học có hoạt tính cao ở trong bột đánh bóng tác dụng lên kim loại gia công).
Một số loại máy đánh bóng có trên thị trường hiện nay
Máy DT-2310 (Nhật Bản)
Máy 1300W WP1300 ( Maktec -Trung Quốc)
Máy PE 12-175 ( Metabo-Đức)
Máy đ 60W KP600 ( Black & Decker -Trung Quốc )
và một vài loại máy khác
(.... Nguồn ảnh tham khảo www.sieuthithietbi.vn)
Chất lượng và tớnh năng sử dụng của bề mặt sau khi đánh bóng phụ thuộc vào tớnh trội của một quỏ trỡnh nào đó trong các quá trỡnh nờu trờn. Khả năng chuyển động tự do của các hạt mài khi đánh bóng bằng giấy ráp (các băng đánh bóng mang hạt mài) có ý nghĩa hết sức quan trọng. Do có khả năng chuyển động tự do mà trong quỏ trỡnh gia cụng cỏc hạt mài khụng để lại các vết xước tế vi có chiều sâu quá khỏc nhau.
Thường sử dụng bột mài cụranhđông điện và ụxớt sắt để đánh bóng các chi tiết bằng thép, bột mài cỏcbớt silic và ụxit sắt để đánh bóng các chi tiết bằng gang, bột mài ụxit crụm và cỏcborođun để đánh bóng các chi tiết bằng nhôm hoặc hợp kim đồng. Bột đánh bóng được trộn vào dầu nhớt đặc có chứa hỗn hợp sáp, mỡ, parafin và dầu hoả. Bột nhóo đánh bóng có thể chứa các vật liệu mài như ụxit sắt, ụxit crụm, vụi viờn và một số vật liệu khỏc.
Các bánh đánh bóng có thể chế tạo bằng da ép, vải ép, capron, gỗ và một số vật liệu khỏc. Bỏnh đánh bóng bằng gỗ dựng để đánh bóng sơ bộ, loại này cú độ bền nhỏ nờn khi cú lực ly tõm nú dễ bị cong vờnh. Bỏnh đánh bóng bằng vải thô dựng hạt mài lớn chỉ để gia công thô những chi tiết lớn. Bánh đánh bóng bằng vải mềm dựng rất rộng rói để gia công tinh. Bánh đánh bóng bằng vải ép dựng để đánh bóng rất tinh, như đánh bóng các dụng cụ y học, đánh bóng thuỷ tinh.
Các bánh đánh bóng trong quá trỡnh gia cụng chuyển động với tốc độ V tương đối lớn (có thể đạt tới V= (4050)m/s). Bề mặt cần gia công của chi tiết được ép vào bề mặt cụng tỏc của dụng cụ bằng lực P (hình vẽ),
nhận chuyển động chạy dao dọc SC và chuyển động quay Vph phự hợp với biờn dạng của bề mặt gia cụng. Đánh bóng bằng băng đánh bóng mang hạt mài (Hình vẽ)
cú ưu điểm là bề mặt cụng tỏc của băng đánh bóng lớn hơn bề mặt công tác của bánh đánh bóng rất nhiều cho nờn dễ thoỏt nhiệt hơn. Băng đánh bóng có thể co dón để ôm lấy toàn bộ bề mặt gia cụng cho nờn cú thể bỏ qua cỏc chuyển động chạy dao.
Đôi khi chi tiết gia công nhận chuyển động chính trong quá trỡnh đánh bóng, ví dụ như chi tiết 3 có bề mặt cần đánh bóng là rónh vũng trong định hỡnh (hình vẽ).
Băng đánh bóng mang hạt mài 1 được ép sát vào bề mặt gia cụng bằng lực P thông qua trục đánh bóng 2 và nhận chuyển động chạy dao Sd khụng liờn tục theo chu kỳ.
Đánh bóng chủ yếu để nâng cáp độ nhám bề mặt gia công, không sửa được sai số hỡnh dỏng hỡnh học, sai số về vị trớ tương quan, khuyết tật do cỏc nguyờn cụng trước để lại trờn bề mặt. Nú cú thể là nguyờn cụng trước khi mạ. Độ nhám bề mặt sau khi đánh bóng có thể đạt tới cấp 12 đến 13.
Trước khi đánh bóng, chi tiết phải được mài hoặc qua cỏc phương phỏp gia cụng tinh khỏc. Lượng dư cho đánh bóng nhỏ, chỉ khoảng 0,005mm.
ta có sơ đồ đánh bóng như sau
Dụng cụ đánh bóng là những bánh đánh bóng đàn hồi có chuyển động quay tròn hoặc các băng đánh bóng mang hạt mài.Chi tiết gia công được đẩy sát vào bề mặt làm việc của dụng cụ đánh bóng và nhận các chuyển động phù hợp, sao cho toàn bộ bề mặt gia công đều được đánh bóng. Khi đánh bóng các bề mặt định hình phức tạp thì chi tiết được di chuyển bằng tay. Các mặt trụ, mặt côn, mặt phẳng có thể được thực hiện trên máy đánh bóng.Trong vùng đánh bóng đồng thời xảy ra các quá trình sau: hớt đi một lớp
kim loại mỏng, biến dạng dẻo lớp bề mặt, các phản ứng hoá học (do các nguyên tố hoá học có hoạt tính cao ở trong bột đánh bóng tác dụng lên kim loại gia công).
Một số loại máy đánh bóng có trên thị trường hiện nay
Máy DT-2310 (Nhật Bản)
Máy 1300W WP1300 ( Maktec -Trung Quốc)
Máy PE 12-175 ( Metabo-Đức)
Máy đ 60W KP600 ( Black & Decker -Trung Quốc )
và một vài loại máy khác
(.... Nguồn ảnh tham khảo www.sieuthithietbi.vn)
Chất lượng và tớnh năng sử dụng của bề mặt sau khi đánh bóng phụ thuộc vào tớnh trội của một quỏ trỡnh nào đó trong các quá trỡnh nờu trờn. Khả năng chuyển động tự do của các hạt mài khi đánh bóng bằng giấy ráp (các băng đánh bóng mang hạt mài) có ý nghĩa hết sức quan trọng. Do có khả năng chuyển động tự do mà trong quỏ trỡnh gia cụng cỏc hạt mài khụng để lại các vết xước tế vi có chiều sâu quá khỏc nhau.
Thường sử dụng bột mài cụranhđông điện và ụxớt sắt để đánh bóng các chi tiết bằng thép, bột mài cỏcbớt silic và ụxit sắt để đánh bóng các chi tiết bằng gang, bột mài ụxit crụm và cỏcborođun để đánh bóng các chi tiết bằng nhôm hoặc hợp kim đồng. Bột đánh bóng được trộn vào dầu nhớt đặc có chứa hỗn hợp sáp, mỡ, parafin và dầu hoả. Bột nhóo đánh bóng có thể chứa các vật liệu mài như ụxit sắt, ụxit crụm, vụi viờn và một số vật liệu khỏc.
Các bánh đánh bóng có thể chế tạo bằng da ép, vải ép, capron, gỗ và một số vật liệu khỏc. Bỏnh đánh bóng bằng gỗ dựng để đánh bóng sơ bộ, loại này cú độ bền nhỏ nờn khi cú lực ly tõm nú dễ bị cong vờnh. Bỏnh đánh bóng bằng vải thô dựng hạt mài lớn chỉ để gia công thô những chi tiết lớn. Bánh đánh bóng bằng vải mềm dựng rất rộng rói để gia công tinh. Bánh đánh bóng bằng vải ép dựng để đánh bóng rất tinh, như đánh bóng các dụng cụ y học, đánh bóng thuỷ tinh.
Các bánh đánh bóng trong quá trỡnh gia cụng chuyển động với tốc độ V tương đối lớn (có thể đạt tới V= (4050)m/s). Bề mặt cần gia công của chi tiết được ép vào bề mặt cụng tỏc của dụng cụ bằng lực P (hình vẽ),
nhận chuyển động chạy dao dọc SC và chuyển động quay Vph phự hợp với biờn dạng của bề mặt gia cụng. Đánh bóng bằng băng đánh bóng mang hạt mài (Hình vẽ)
cú ưu điểm là bề mặt cụng tỏc của băng đánh bóng lớn hơn bề mặt công tác của bánh đánh bóng rất nhiều cho nờn dễ thoỏt nhiệt hơn. Băng đánh bóng có thể co dón để ôm lấy toàn bộ bề mặt gia cụng cho nờn cú thể bỏ qua cỏc chuyển động chạy dao.
Đôi khi chi tiết gia công nhận chuyển động chính trong quá trỡnh đánh bóng, ví dụ như chi tiết 3 có bề mặt cần đánh bóng là rónh vũng trong định hỡnh (hình vẽ).
Băng đánh bóng mang hạt mài 1 được ép sát vào bề mặt gia cụng bằng lực P thông qua trục đánh bóng 2 và nhận chuyển động chạy dao Sd khụng liờn tục theo chu kỳ.
Đánh bóng chủ yếu để nâng cáp độ nhám bề mặt gia công, không sửa được sai số hỡnh dỏng hỡnh học, sai số về vị trớ tương quan, khuyết tật do cỏc nguyờn cụng trước để lại trờn bề mặt. Nú cú thể là nguyờn cụng trước khi mạ. Độ nhám bề mặt sau khi đánh bóng có thể đạt tới cấp 12 đến 13.
Trước khi đánh bóng, chi tiết phải được mài hoặc qua cỏc phương phỏp gia cụng tinh khỏc. Lượng dư cho đánh bóng nhỏ, chỉ khoảng 0,005mm.
