{E}Sự yếu kém của cơ khí nước nhà, lỗi lớn nhất thuộc về ngành luyện kim!?

[khongvinhlinh]

Sự yếu kém của cơ khí nước nhà, lỗi lớn nhất thuộc về ngành luyện kim!?
...
Em lập ra cái topic này mong được lắng nghe ý kiến đa chiều của các bậc tiền bối, gọi là cùng trao đổi thôi ạ.
Em là sinh viên năm cuối, cũng chưa có nhiều trải nghiệm nên cũng chỉ nhận xét chủ quan thế. Chẳng là em thấy chế tạo máy, hay làm cái gì thì cũng phải có vật liệu tốt, thép tốt, nhưng xem ra luyện kim của mình cũng chỉ làm đựơc thép xây dựng thôi. Thiết kế cái gì xong mà chẳng phải tra mác thép của Nga, Đức, Nhật...đại khái thế.
Em thì khi học trong trường cũng toàn làm các bài tập thiết kế các loại máy "kinh điển" có hàng chục năm nay, nên cũng chưa bao giờ gặp trường hợp gò bó về vật liệu cả. Nhưng em nghĩ chắc trong thực tế khi làm cũng khối lần mình sẽ bị hạn chế bởi vật liệu này, thép này mình không có, không đại trà, đắt, hiếm...
Kính xin lỗi các anh bên luyện kim nếu có gì đụng chạm ạ!

 

[worm]

Vấn đề này trước đây có topic tương tự rồi. Chung quy chỉ vì một câu ... vốn đầu tư cho luyện kim (thép kết cấu ..) quá đắt so với điều kiện Việt Nam trong khi thời gian thu hồi vốn lâu.

 

[Nova]

Sự yếu kém của cơ khí hay công nghiệp nói chung là một vấn đề mang tính tổng thể và cực kỳ phức tạp. Không phải cứ biết yếu kém ở đâu mà giải quyết được đâu em ạ. Phải dựa vào thực lực của chúng ta đến đâu, về kỹ thuật, công nghệ, trang thiết bị, nguồn vốn,...

Mà anh em Luyện kim có được quyết định vấn đề gì liên quan đến sản xuất thép này hay thép kia đâu mà phải xin lỗi.

 

[chinrong]

Đây là vấn đề có phạm vi lớn!
Việt Nam thời mới giải phóng đưa mục tiêu phát tiển công nghiệp nặng lên hàng đầu với mục đích phát triền nhiều ngành trong đó có ngành luyện kim. Suy nghĩ rập khuôn thật dẽ dàng , nào là ta sẵn có nguyên liệu than, nhiều quặng kim loại đen, kim loại màu và được một người bạn lớn (Liên Xô cũ) giúp thì lo gì không làm được. Nhưng sự thật chứng minh rõ quá rồi! Khi còn chưa mở cửa, những ai từng mân mê chiếc xe đạp Phượng hoàng, xe CHDC Đức, Tiệp khắc , Ba lan ...đều thán phục về độ bền và độ cứng của nó. Tại thành phố HCM khi đó có nhiều tiệm cơ khí (phần lớn của người Hoa) chuyên chế tạo phụ tùng cho các loại xe đạp, xe máy và khi so sách chất lượng trong sử dụng chúng với các loại xe kia thì biết ngay thôi. Có một cơ sở sản xuất piston - hình như là Trấn Thành - khi đó cũng khá nổi tiếng với sản phẩm Piston, đã giúp sửa chữa rất nhiều xe gắn máy cũ mà từ lâu chính quốc không còn sản xuất phụ tùng. Ngoài vấn đề luyện kim thì trình độ gia công của Việt Nam cũng rất khá bằng chứng là chiếc xe PC 50 chạy trên đường phố Sài gòn thập kỷ 90 làm bao nhiêu khách nước ngoài trợn mắt lên nhìn đấy.

 

[mori]

Ngày xưa em cũng nghĩ là tại luyện kim và cơ khí chính xác.Kiến thức mình không thua nhưng đầu tư cho mấy cái đó còn hạn hẹp quá, vì chỉ với tiêu chí là sử dụng đc đã tốt chứ đừng nói là làm. Nên, có những cái đáng lẽ làm đc và chi phí bỏ ra nhỏ hơn nhưng không chịu đầu tư cho nghiên cứu.Và sự đầu tư cho 1 cái dù không có lợi nhưng nó sẽ là cái bổ trợ cho cái khác phát triển....
Nhưng chung qui các bác ở đâu đó nói vẫn là "nhờ" vào cơ chế nên chúng ta mới "được" thế, nhìn chung ông làm lãnh đạo do không hiểu ông làm kỹ thuật, mà ông ở giữa thì thấy có lợi là định hướng thôi, là dâng sớ thôi.
Em nói có gì không phải các bác bỏ quá cho

 

[Tieubu]

Mình thì nghĩ còn một phần là đạo đức nghề nghiệp, khi luật pháp sơ hở thì cái này lại càng cần thiết. Chỉ tìm các sơ hở của hợp đồng để làm gian dối thậm chí lừa đảo nhau thì không thể hợp tác để cùng phát triển.
VD1: Một lần mình đi đặt một cái cửa ra vào với kính 5mm. Nhận về lắp lên dùng một thời gian bị nứt tháo ra để thay thì mới thấy là kính 3mm. Khi nhận hàng kính đã lắp vào khung thì ai còn nghĩ đến chuyện tháo ra để đo xem là kính mấy mm, đến lúc gọi điện đến cửa hàng thì được trả lời "Bọn em lúc giao hàng bên anh đã ký nhận đầy đủ rồi":77:....
VD2: Nhà máy lắp ráp bên mình bị phát sinh lỗi, họ gửi báo cáo về yêu cầu kiểm tra. Mình đưa ra phán đoán do sai số kích thước giữa sản phẩm và bản vẽ (yêu cầu dung sai 0.05), lão trưởng phòng gạt ngay đi bảo là không có chuyện đó do sản phẩm là của công ty khác cung cấp và họ phải đảm bảo kích thước đúng như bản vẽ và tin tưởng 100%. Mình không phục yêu cầu bên lắp ráp chuyển sản phẩm lỗi lên để mình kiểm tra kích thước(cắt và đo trực tiếp sản phẩm lỗi) kết quả đạt yêu cầu bản vẽ(tất nhiên là âm thầm thực hiện thôi).
(Công ty của Nhật)

Vậy đấy...:78:

@Nova: mình nghĩ trong những khó khăn đó thì nhân tố con người cũng là 1 nên đưa vào.

 

[TYA]

Cái chuyện đặt hàng tại VN là chấp nhận các "rủi ro" đó rồi. Các sản phẩm hi-tek một chút là mình đặt hàng tại Nhật. Quá lắm mới phải tìm maker VN ( ông nào cũng hứa làm được, làm tốt !) vì e là hàng giao đến tay chờ ngày ... trả lại !

Mà trả lại được còn đỡ, nếu bàn giao xong thì ..hic hic (may mình chưa gặp vụ nào).

Nhận xét rất mộc mạc cho mấy ông gia công cơ khí VN là : bỏ qua / vi phạm dung sai một cách ngon lành ! Và thanh minh :chúng em đo tại xưởng thì ok anh ạ.


Kiểu đó thì pó tay .

Thành ra là chắc ăn thì hãy bôi đậm các dung sai quan trọng và đánh dấu "Inspection" => hết cãi

Niềm tin là cái quan trọng nhất. Khi mà nói là mác C45 mà ta không chắc nó có đạt cơ tính, đúng thành phần không thì chưa thể phát triển được.

Cũng vậy, khi bản vẽ gửi đi ghi 350+-5 mà nhận về 370 .

 

[binhx5]

Ko phải tại LK mà chính tại cơ khí đó bạn ạ. Để luyện được phôi dùng cho cơ khí không khó vấn đề là ở chỗ của một đống tiền. Đầu tư cho 1 xưởng sản xuất các mác thép dùng cho cơ khí không thể quy mô nhỏ được. Để có tí lãi cần phải mở một xưởng sản xuất với quy mô lớn, Phải mua nhiều máy móc đắt tiền nhưng ngành cơ khí nước nhà toàn nhập khẩu máy móc của nước ngoài rồi về nghiên cứu lắp ráp chứ có mấy ai chế tạo được đâu mà đòi hỏi phôi theo yêu cầu, sản suất ra thì bán cho ai. Chắc chắn lỗ vốn. Hỏi có bao nhiêu người cần vật liệu như bạn? mấy cái máy móc của bạn chế tạo ra thử hỏi xem cần dùng bao nhiêu phôi ?
Tóm lại
Ngành luyện kim chỉ đáp ứng theo thị trường trong nước thôi. Nước ta cần j thì làm thứ đó.
- Xây dựng nhiều -> sản xuất nhiều thép xây dựng
- Bây giờ ngành đóng tàu phát triển nên chúng ta đang sản suất thép tấm phục vụ cho ngành đóng tàu
- Còn về bên cơ khí của bạn thì bao giờ các bạn phát triển với quy mô thì hãy liên hệ với LK nhé. Còn bây giờ CK chỉ loay hoay nhập máy móc nước ngoài về rồi nghiên cứu sử dụng thôi thì .........

 

[khongvinhlinh]

Ko phải tại LK mà chính tại cơ khí đó bạn ạ. Để luyện được phôi dùng cho cơ khí không khó vấn đề là ở chỗ của một đống tiền. Đầu tư cho 1 xưởng sản xuất các mác thép dùng cho cơ khí không thể quy mô nhỏ được. Để có tí lãi cần phải mở một xưởng sản xuất với quy mô lớn, Phải mua nhiều máy móc đắt tiền nhưng ngành cơ khí nước nhà toàn nhập khẩu máy móc của nước ngoài rồi về nghiên cứu lắp ráp chứ có mấy ai chế tạo được đâu mà đòi hỏi phôi theo yêu cầu, sản suất ra thì bán cho ai. Chắc chắn lỗ vốn. Hỏi có bao nhiêu người cần vật liệu như bạn? mấy cái máy móc của bạn chế tạo ra thử hỏi xem cần dùng bao nhiêu phôi ?
Tóm lại
Ngành luyện kim chỉ đáp ứng theo thị trường trong nước thôi. Nước ta cần j thì làm thứ đó.
- Xây dựng nhiều -> sản xuất nhiều thép xây dựng
- Bây giờ ngành đóng tàu phát triển nên chúng ta đang sản suất thép tấm phục vụ cho ngành đóng tàu
- Còn về bên cơ khí của bạn thì bao giờ các bạn phát triển với quy mô thì hãy liên hệ với LK nhé. Còn bây giờ CK chỉ loay hoay nhập máy móc nước ngoài về rồi nghiên cứu sử dụng thôi thì .........

...
Hỏi khí không phải thép C45 với 40X các anh luyện được chưa ạ? Cái này bọn em dùng suốt!^^

 

[binhx5]

Mình ko phải dân nhiệt luyện. Bạn ở HN thì bạn có thể liên hệ với bộ môn Vật liệu học, Xử lý nhiệt & bề mặt khoa Khoa Học & Công nghệ Vật Liệu - ĐH Bách Khoa Hà Nội. Địa chỉ là

C9-112 và điện thoại liên hệ là 38 680 364

 

[worm]

Một đám lạc đề. Đang nói một vấn đề rộng tự nhiên lại chui vào mấy cái ví dụ cụ thể.

@TYA: hì hì, cái đó cũng do bản thân khách hàng nữa. Liên tục ép giảm giá thì ... tiền nào của ấy thôi. Nói đơn giản, một chi tiết cấu thành nhập về từ maker với giá chỉ khoảng 10k nhưng khi đại lý chính thức bán ra như một linh kiện thay thế thì giá lên tới > 100k ---> phần chênh lệch đó là câu trả lời cho việc một số tiêu chuẩn chất lượng bị hạ thấp trong khi "người tiêu dùng VN được bảo vệ kém nhất thế giới".

@binhx5: việc luyện thép chẳng liên quan gì đến Nhiệt luyện cả, và thông tin về Bộ môn Nhiệt luyện (ĐHBK HN) bạn đưa ra là những thông tin từ cách đây hơn 4 năm rồi. Muốn hỏi về luyện thép, vui lòng liên hệ Bộ môn Luyện kim đen (tầng 3, C5, ĐHBK HN). Còn nhận định về nhu cầu sử dụng thép kết cấu và ngành cơ khí của bạn, lạc hậu so với bây giờ khoảng 30 năm.

@khongvinhlinh: Nếu nói về luyện kim ở VN, những nhà máy có hệ thống lò tinh luyện thép thật sự thì không nhiều đâu, số lượng có thể chỉ đếm trên đầu ngón tay (đừng nghĩ rằng mấy công ty sản xuất thép xây dựng đều là công ty luyện kim nhé, đa phần chỉ là nhà máy cán thép mà thôi). Còn về đầu tư thì nhà máy luyện kim là một hệ thống phức tạp hơn nhiều so với nhà máy cơ khí nên lượng vốn bỏ ra khác hẳn nhau, có thể lấy ví dụ tương tự là so sánh một nhà máy lọc hóa dầu với một công ty xăng dầu hoặc cty nhựa. Cụ thể hơn thì ... một cái lò luyện thép hiện đại sẽ có giá thành tương đương một nhà máy cơ khí cỡ lớn và thuộc loại tiên tiến ở VN hiện nay ---> trong khi khấu hao thiết bị thì lâu hơn rất nhiều ---> ít người đầu tư ----> ít người làm việc và nghiên cứu sâu về lĩnh vực này ---> đã khó lại càng khó.

 

[khongvinhlinh]

@khongvinhlinh: Nếu nói về luyện kim ở VN, những nhà máy có hệ thống lò tinh luyện thép thật sự thì không nhiều đâu, số lượng có thể chỉ đếm trên đầu ngón tay (đừng nghĩ rằng mấy công ty sản xuất thép xây dựng đều là công ty luyện kim nhé, đa phần chỉ là nhà máy cán thép mà thôi). Còn về đầu tư thì nhà máy luyện kim là một hệ thống phức tạp hơn nhiều so với nhà máy cơ khí nên lượng vốn bỏ ra khác hẳn nhau, có thể lấy ví dụ tương tự là so sánh một nhà máy lọc hóa dầu với một công ty xăng dầu hoặc cty nhựa. Cụ thể hơn thì ... một cái lò luyện thép hiện đại sẽ có giá thành tương đương một nhà máy cơ khí cỡ lớn và thuộc loại tiên tiến ở VN hiện nay ---> trong khi khấu hao thiết bị thì lâu hơn rất nhiều ---> ít người đầu tư ----> ít người làm việc và nghiên cứu sâu về lĩnh vực này ---> đã khó lại càng khó.

...
Bác ơi, khó thì thôi mình bỏ ạ. Em thấy bảo thà mình cứ đi móc quặng dưới đất đem đi bán rồi lại nhập thép về còn rẻ hơn khối so với việc mình tự móc lên rồi mình luyện.
Haizz cứ tư duy kiểu ấy thì đúng là chỉ biết đổi dầu thô, thóc, cá ba sa, giày ba ta triệu thùng, vạn tấn, tỉ đôi lấy máy móc thôi.
Haizz nhưng mà là chuyện vĩ mô bác nhỉ?

 

[VitekB]

Không bàn đến cái đã được thừa nhận khuyết điểm nữa." Vấn đề chúng ta phải quyết tâm "làm sao" để nâng cao ngành luyện kim lên!" Ôi quyết sách lơ mơ...

 

[worm]

...
Bác ơi, khó thì thôi mình bỏ ạ. Em thấy bảo thà mình cứ đi móc quặng dưới đất đem đi bán rồi lại nhập thép về còn rẻ hơn khối so với việc mình tự móc lên rồi mình luyện.
Haizz cứ tư duy kiểu ấy thì đúng là chỉ biết đổi dầu thô, thóc, cá ba sa, giày ba ta triệu thùng, vạn tấn, tỉ đôi lấy máy móc thôi.
Haizz nhưng mà là chuyện vĩ mô bác nhỉ?

Khó thì phải liệu cơm gắp mắm, tính cách khác để lấy ngắn nuôi dài. Bán dầu thô bao nhiêu năm nhưng cuối cùng VN vẫn xây nhà máy lọc dầu (khi sắp cạn nguồn dầu mỏ) đấy thôi. Trong khi nhà máy luyện thép có thể dùng thép phế hoặc lấy chính thép xây dựng để tinh luyện thành thép kết cấu dùng trong cơ khí.

 

[doluco]

...
Hỏi khí không phải thép C45 với 40X các anh luyện được chưa ạ? Cái này bọn em dùng suốt!^^

Bạn đừng suy nghĩ như vậy . Theo tôi biết hiện có nhiều công ty trong và ngoài nước đang ở tại Việt Nam dùng phương pháp đúc để gia công các chi tiết máy bằng hợp kim như SNCM220 ; SNC415;SCM440;SK2;SK3;SKD11,SKH21 ( theo tiêu chuẩn JIS )chứ không riêng gì về chuyện C45 đâu bạn ạ .

 

[Giacat]

Các khâu trong cơ khí là : Tư vấn, thiết kế, chế tạo, lắp đặt, vận hành, bảo dưỡng.
Luyện kim cung cấp phôi liệu cho quá trình chế tạo, đồng thời cũng là một đầu vào cho quá trình tư vấn thiết kế. Chất lượng của quá trình luyện kim sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuối cũng của sản phẩm; nhưng không có nghĩa là nghành cơ khí yếu kém là do nghành luyện kim yếu kém, sản phẩm cơ khí là kết quả tổng thể của một quá trình, tất cả các khâu trong quá trình đó đều ảnh hưởng đến chất lượng công trình hay sản phẩm.

 

[Nova]

Có một số ngành như Robot, CN Phần mềm cơ khí, hoặc nghiêng về phía Điều khiển và Cơ điện tử,...ít phụ thuộc ngành luyện kim, các bạn thử phát triển mấy mảng đó xem.

 

[baydlbc]

Các bác ơi vậy mấy cái lò trung tần ( Trung Quốc SX) có luyện các mác thép đơn giản: CT1, CT3, CT5 từ thép phế liệu được không? Thực tế cho thấy các bác nhà ta dùng lò mày để "nấu phôi sắt xây dựng" chất lượng quá kém là tại sao? Theo tôi nghĩ các mác thép không quá "cao siêu" thì lò trung tần vẫn luyện được đúng không các bác.
baydlbc

 

[gttn]

@baydlbc
Có thể có, có thể không.
Có là ở chỗ nếu bạn dùng đầu mẩu cán CT5 hoặc đầu mẩu cán CT3...không lẫn tạp chất cao su, dầu mỡ, nhựa các loại...đưa vào lò nấu lên sau đó khử ôxy chút đỉnh, thêm tý feromangan chút đỉnh, tý ferosilic chút đỉnh (nếu là lò kiềm). Và cuối cùng bạn cũng thu được CT5 hoặc CT3 ...tương ứng. Nhưng như thế thì gọi là nấu thép đúng nghĩa hơn là luyện thép. Nấu như thế thì đại thể là: cho mác gì vào thì lại thu được mác ấy.

Thế còn luyện thép ư? Lò cảm ứng nói chung không sinh ra để luyện thép.
Bởi vì luyện thép là luyện xỉ bạn ạ. Đặc thù của lò cảm ứng (trung tần, cao tần) nói chung là phần nhiệt cao nằm ở đáy lò, bề mặt thép lỏng nhiệt độ thấp hơn do đó xỉ rất đặc. Xỉ trong trường hợp này chỉ dùng để che phủ để thép lỏng không bị mất nhiệt, không bị ôxy hoá. Xỉ không có chức năng khử S khử P thế thì còn luyện cái nỗi gì nữa. Nếu bạn có tham vọng luyện thép kiểu này từ thép phế không rõ thành phần hoặc thép phế bẩn thì phôi thép bạn thu được làm sao mà sạch được. Phôi đó mà đem cán thì không bở cũng toè đầu, tróc vảy hoặc bị tất cả những khuyết tật đó. Đặc biệt là những công nghệ cán càng hiện đại càng bộc lộ rõ nét.

Về chức năng tạo xỉ thì lò cảm ứng không thể sánh được với lò hồ quang được. Nhờ ngọn lửa hồ quang mà bạn thả chí tang bồng thể hiện tài năng với tất cả các loại xỉ của luyện thép tại những thời điểm cần thiết của nó. Nhưng lò hồ quang mà có được cái vùng nhiệt cao nằm ở đáy lò thì lại quý hoá vô cùng. Đây là điều mình đang tìm kiếm mà chưa ra. Trong nước chưa có. Nước ngoài chắc có nhưng không biết cụ thể ở đâu. bạn nào biết làm ơn chỉ dùm nhé. Mình cảm ơn nhiều lắm. Về vấn đề này mình có hỏi ở
http://meslab.org/mes/showthread.php?p=68695#post68695
Mà chưa có ai giúp mình cả. Mình vẫn chờ hoài:63:

Nói tóm lại mình thấy bạn nên cân nhắc thật kỹ (xin tư vấn của nhiều bạn khác trong diễn đàn) trước khi quyết định đầu tư một lò cảm ứng để nấu thép. Mình không phải dân cán kéo nhưng cái xưởng kéo dây làm lưới B40 của bạn có thể lấy nguyên liệu đầu vào là dây phi6, phi4 có rất nhiều trên thị trường mà.

Còn nếu như bạn (tốt nhất là liên kết với nhiều đại gia khác) quyết định đầu tư một dây chuyền lò luyện thép nghiêm chỉnh thì mình sẽ tìm đến để xin được cộng tác.:25:

 

[metalworks]

Thấy các bạn nói chuyện về việc này, mình cũng xin đóng góp thêm. Mình đã đi nhiều nhà máy cơ khí lớn trên thế giới (do điều kiện công việc), mình thấy sự phát triển của ngành cơ khí không thể đổ lỗi cho luyện kim. Nhiều nhà máy ở Châu Âu khi chế tạo cũng nhập phôi, vật liệu từ TQ, Brazil và cao hơn là Đức và Ý. Ví dụ như ở Thụy Sỹ, theo mình không có nhà máy luyện kim nhưng vẫn làm ra những máy móc cơ khí lớn, chính xác nhất thế giới.

Cốt lõi, theo mình, cho nghành cơ khí phát triển là:
1. Nghiên cứu sâu về công nghệ, thiết kế. Phối hợp tốt giữa các ngành cơ khí, điện, điện tử và tự động hóa. Như vậy mới ra được những sản phẩm cơ khí có VAT.
2. Máy móc là điều quan trọng, nâng cao chất lượng sản phẩm và năng suất lao động, giảm giá thành.
3. Công nghệ nhiệt luyện, đó là cái mình còn rất yếu và thiếu để làm ra những sản phẩm cơ khí có chất lượng cao.