Author
1. Nguyên lý tạo hình
Hình 1:Ổ dao có 3 dao (màu xanh) cách đều. Xích truyền động giữa ổ dao và trục chính mang vật gia công (màu gạch) bảo đảm ổ dao quay cùng chiều và nhanh gấp 2 lần trục chính.
Trong chuyển động tương đối giữa vật và dao (coi vật đứng yên) thì quỹ đạo của dao là một elip có phương trình:
Trong đó A là khoảng cách giữa tâm trục chính và tâm trục dao, Rd là khoảng cách từ tâm trục dao đến mũi dao.
Thường A lớn nên elip này rất dẹt, đoạn tạo hình sản phẩm gần như thẳng (hơi lồi). Ví dụ gia công lục giác S = 27 với A là 75 mm thì độ lồi của điểm giữa cạnh của lục giác so với hai đỉnh chỉ là 0,027 mm.
Mỗi dao tạo hai mặt đối diện, 3 dao tạo đủ 6 mặt cùng 1 lúc.
Xem mô phỏng chuyển động cắt gọt:
http://www.youtube.com/watch?v=3Kzk3_uzRAg
2. Áp dụng trên máy tiện
Hình 2 và 3 là sơ đồ đồ gá trên máy tiện. Ổ dao 1 lắp lên trục dao. Trục dao quay được trong thân ổ dao 4. Thân ổ dao lắp trên ổ dao máy tiện 8 .
Ổ dao 1 có 3 dao tiện bố trí cách đều chĩa ra theo phương ly tâm.
Đầu kia của trục dao có gắn bánh răng Z20.
Phôi 2 được lắp trên trục phôi 3. Trục này có bánh răng Z40, có đuôi côn cắm vào lỗ trục chính máy tiện và quay cùng trục chính máy tiện. Bánh răng Z40 truyền động cho bánh răng Z20 của trục dao qua bánh răng trung gian 5. Trục của bánh răng trung gian lắp trên hai đòn 6, 7, quay được quanh tâm trục chính và tâm trục dao, bảo đảm sự ăn khớp của 3 bánh răng khi tiến dao ngang (thay đổi khoảng cách giữa trục chính và trục dao).
Dùng bàn dao ngang của máy tiện để tăng chiều sâu cắt và bàn dao dọc (có thể chạy tự động) của máy tiện để cắt hết chiều dài lục lăng. Khi tiến dao dọc, đòn 7 (màu đen) sẽ di trượt trên trục phôi 3. Lượng tiến dao dọc khoảng vài chục mm, phụ thuộc chiều rộng bánh răng trung gian 5.
Trong quá trình cắt, góc trước và góc sau biến đổi, nên phải mài dao có góc này đủ lớn để tránh bị âm.
Về kết cấu chú ý bảo đảm độ cứng vững của trục dao. Kẹp phôi bằng chấu bóp đàn hồi.
Dùng đồ gá này để làm đầu bu lông 6 cạnh trong sản xuất loạt nhỏ rất phù hợp, thay cho dũa hoặc phay.
3. Mở rộng áp dụng.
Nếu ổ dao có 2 dao đối xứng thì tạo ra trục hình vuông. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/4invh.mp4/
Nếu ổ dao có 2 dao đối xứng, 1 dài 1 ngắn thì tạo ra trục hình chữ nhật. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/4cninv.mp4/
Nếu ổ dao chỉ 1 dao thì tạo ra trục có hai mặt vát. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/2inv.mp4/
Nếu ổ dao có 3 dao với Rd = A thì có thể tạo 3 rãnh hướng kính trên mặt đầu. Trong trường hợp này quỹ đạo của mũi dao là đoạn thẳng tuyệt đối. Dao như dao tiện rãnh trong lỗ. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/3rinv.mp4/
Nói chung có thể gia công trục lăng trụ với số cạnh chẵn.
Cũng có thể tạo nhiều rãnh ở mặt đầu theo kiểu chia ô, khía nhám.
Theo nguyên lý này, trên thế giới đã có những máy chuyên dùng hoặc máy cải biến từ máy tiện vạn năng để gia công trục nhiều cạnh, dài hơn, to hơn.
Có bài viết chi tiết hơn, download:
http://www.mediafire.com/download/fy39n13dajfl9sc/GiaCongTrucNhieuCanh.pdf
► Video sau thẻ hiện máy tiện của Thụy sĩ áp dụng nguyên lý đồ gá nêu trên. Không cho thấy cách truyền động đến trục 3 dao.
http://www.youtube.com/watch?v=-9jMN9Bgg6g&feature=related
Hình 1:Ổ dao có 3 dao (màu xanh) cách đều. Xích truyền động giữa ổ dao và trục chính mang vật gia công (màu gạch) bảo đảm ổ dao quay cùng chiều và nhanh gấp 2 lần trục chính.
Trong chuyển động tương đối giữa vật và dao (coi vật đứng yên) thì quỹ đạo của dao là một elip có phương trình:
x2 / (A + Rd)2 + y2 / (A - Rd)2 = 1
Trong đó A là khoảng cách giữa tâm trục chính và tâm trục dao, Rd là khoảng cách từ tâm trục dao đến mũi dao.
Thường A lớn nên elip này rất dẹt, đoạn tạo hình sản phẩm gần như thẳng (hơi lồi). Ví dụ gia công lục giác S = 27 với A là 75 mm thì độ lồi của điểm giữa cạnh của lục giác so với hai đỉnh chỉ là 0,027 mm.
Mỗi dao tạo hai mặt đối diện, 3 dao tạo đủ 6 mặt cùng 1 lúc.
Xem mô phỏng chuyển động cắt gọt:
http://www.youtube.com/watch?v=3Kzk3_uzRAg
2. Áp dụng trên máy tiện
Hình 2 và 3 là sơ đồ đồ gá trên máy tiện. Ổ dao 1 lắp lên trục dao. Trục dao quay được trong thân ổ dao 4. Thân ổ dao lắp trên ổ dao máy tiện 8 .
Ổ dao 1 có 3 dao tiện bố trí cách đều chĩa ra theo phương ly tâm.
Đầu kia của trục dao có gắn bánh răng Z20.
Phôi 2 được lắp trên trục phôi 3. Trục này có bánh răng Z40, có đuôi côn cắm vào lỗ trục chính máy tiện và quay cùng trục chính máy tiện. Bánh răng Z40 truyền động cho bánh răng Z20 của trục dao qua bánh răng trung gian 5. Trục của bánh răng trung gian lắp trên hai đòn 6, 7, quay được quanh tâm trục chính và tâm trục dao, bảo đảm sự ăn khớp của 3 bánh răng khi tiến dao ngang (thay đổi khoảng cách giữa trục chính và trục dao).
Dùng bàn dao ngang của máy tiện để tăng chiều sâu cắt và bàn dao dọc (có thể chạy tự động) của máy tiện để cắt hết chiều dài lục lăng. Khi tiến dao dọc, đòn 7 (màu đen) sẽ di trượt trên trục phôi 3. Lượng tiến dao dọc khoảng vài chục mm, phụ thuộc chiều rộng bánh răng trung gian 5.
Trong quá trình cắt, góc trước và góc sau biến đổi, nên phải mài dao có góc này đủ lớn để tránh bị âm.
Về kết cấu chú ý bảo đảm độ cứng vững của trục dao. Kẹp phôi bằng chấu bóp đàn hồi.
Dùng đồ gá này để làm đầu bu lông 6 cạnh trong sản xuất loạt nhỏ rất phù hợp, thay cho dũa hoặc phay.
3. Mở rộng áp dụng.
Nếu ổ dao có 2 dao đối xứng thì tạo ra trục hình vuông. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/4invh.mp4/
Nếu ổ dao có 2 dao đối xứng, 1 dài 1 ngắn thì tạo ra trục hình chữ nhật. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/4cninv.mp4/
Nếu ổ dao chỉ 1 dao thì tạo ra trục có hai mặt vát. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/2inv.mp4/
Nếu ổ dao có 3 dao với Rd = A thì có thể tạo 3 rãnh hướng kính trên mặt đầu. Trong trường hợp này quỹ đạo của mũi dao là đoạn thẳng tuyệt đối. Dao như dao tiện rãnh trong lỗ. Xem mô phỏng:
http://img190.imageshack.us/i/3rinv.mp4/
Nói chung có thể gia công trục lăng trụ với số cạnh chẵn.
Cũng có thể tạo nhiều rãnh ở mặt đầu theo kiểu chia ô, khía nhám.
Theo nguyên lý này, trên thế giới đã có những máy chuyên dùng hoặc máy cải biến từ máy tiện vạn năng để gia công trục nhiều cạnh, dài hơn, to hơn.
Có bài viết chi tiết hơn, download:
http://www.mediafire.com/download/fy39n13dajfl9sc/GiaCongTrucNhieuCanh.pdf
► Video sau thẻ hiện máy tiện của Thụy sĩ áp dụng nguyên lý đồ gá nêu trên. Không cho thấy cách truyền động đến trục 3 dao.
http://www.youtube.com/watch?v=-9jMN9Bgg6g&feature=related
Last edited: