Dạo này thấy các bạn thường hay hỏi về việc lựa chọn các phần mềm CAD/CAM để học.Mình viết bài này để chia sẻ kinh nghiệm với các bạn.Đây là một vấn đề lớn nên mình không thể bao quát hết, có gì anh em góp ý thêm.
1. Các phần mềm CAD/CAM thông dụng
- Cơ khí chế tạo là ngành đi đầu trong hệ thống nền công nghiệp nên khi được tin học hoá, nó cũng là ngành được hỗ trợ nhiều nhất thông qua các phần mềm, bộ phần mềm ứng dụng.Tại Việt Nam nếu như cách đây khoảng mươi, mười lăm năm, số lượng phần mềm CAD,CAM còn hạn chế thì ngày nay đã tăng lên rất nhiều.Không tính đến những phần mềm chuyên nghiệp được viết riêng cho từng công ty thì hiện nay số phần mềm CAD, CAM và bộ phần mềm CAD/CAM thông dụng ở Việt Nam đã lên đến trên 10 phần mềm và có thể tạm phân loại như sau
+ Phần mềm CAD : AutoCAD, MDT, Inventor, SolidEdge, SolidWorks…
+ Phần mềm CAM : MasterCAM, EdgeCAM, SolidCAM, PowerMill …
+ Bộ phần mềm CAD/CAM : Pro/ENGINEER, Catia, NX (Unigraphic)
- Cách phân loại theo chức năng trên chỉ mang ý nghĩa tương đối vì ở Việt Nam tình hình sử dụng những phần mềm này còn khá tuỳ tiện do sự lỏng lẻo về vấn đề bản quyền.Ở các nước có luật bản quyền chặt chẽ, giá của từng phần mềm phụ thuộc vào tính năng (phần mềm thường ở dạng modul riêng lẽ, cần cái nào mua cái đó) và số license được mua.Chính vì vậy khi quyết định sử dụng phần mềm nào, công ty ở những nước đó thường cân nhắc rất kĩ để chọn cho mình một phần mềm phù hợp và sẽ khai thác triệt để phần mềm đó.Ở Việt Nam thì khác, giá phần mềm chỉ tính đơn giản bằng số lượng đĩa CD chứa nó.Chính vì vậy với cũng một số tiền, tất nhiên người Việt Nam sẽ mua những phần mềm được cho là mạnh nhất và phổ biến nhất dù rằng nó có vô số tính năng thừa.Khi sử dụng chỉ tội cho cái máy tính : phải è lưng cõng một lô ứng dụng không bao giờ dùng đến còn bị chê là chạy chậm !
2. Học phần mềm nào ?
- Đây quả là một câu hỏi khó trả lời.Tất nhiên nếu bạn đang làm việc hoặc có ý định xin vào làm tại một công ty sử dụng phần mềm nào thì tất nhiên bạn phải học phần mềm đó.Còn nếu bạn đang còn là sinh viên, ít có kinh nghiệm thực tế thì có lẽ bạn sẽ bị choáng trước vô số phần mềm đã nêu trên.Phần lớn các bạn sinh viên chỉ biết đến những phần mềm được giảng dạy trên lớp (thường là AutoCAD và Pro/Engineer hay Inventor) và những phần mềm khác qua các buổi giới thiệu sản phẩm của các nhà phân phối hoặc lời kể của những người đã từng dùng các phần mềm đó.Xin lưu ý với các bạn rằng những thông tin nói trên thường mang tính chất quảng cáo và có phần phiến diện vì tất nhiên nhà phân phối không thể nói phần mềm mình phân phối là kém hay người dùng nói rằng mình đang dùng một phần mềm không phải là hay nhất.Tôi từng gặp một anh khi giới thiệu về SolidWorks đã bảo rằng Pro/Engineer không thể phân tích mô phỏng chuyển động (trong khi Pro/ENGINEER làm rất tốt cái này) hay một anh bạn bảo với tôi rằng Catia là số 1 nhưng khi tôi hỏi anh đang dùng phần nào trong Catia thì anh ta bảo rằng đang thiết kế dạng khối (solid).Thật ra nếu chỉ thiết kế khối thì đâu cần dùng đến một bộ phần mềm đồ sộ như Catia.Hay nói cho dễ hiểu, khi chạy trên một đoạn đuờng qui định tốc độ tối đa là 10km/h thì lấy cơ sở gì để bảo rằng tốc độ xe máy nhanh hơn xe đạp.
- Chính vì vậy, theo quan điểm của tôi, bạn cần học trước tiên 2 phần mềm.Thứ nhất là AutoCAD vì nó là phần mềm thông dụng nhất tại Việt Nam và trên thế giới hiện nay.Bạn cần học kĩ phần 2D để có thể trình bày một bản vẽ hoàn chỉnh theo đúng các tiêu chuẩn kĩ thuật..Nó sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều khi còn ngồi trong ghế nhà trường và công việc sau này.Phần mềm thứ 2 có thể là Pro/Engineer, Catia, hay Solidworks, NX…tùy thuộc vào các điều kiện như tình hình tài chính của bạn, những tài liệu mà bạn có được, hay trung tâm bạn tính theo học đang dạy phần mềm nào.Phần mềm thứ 2 này sẽ giúp bạn làm quen với nguyên lý làm việc của những phần mềm dạng này.Cái này rất quan trọng vì chỉ nắm đuợc nguyên lí, bạn sẽ rất dễ dàng học được những phần mềm khác khi có yêu cầu
3. Học như thế nào ?
- Trước tiên phải nói với các bạn là phần mềm chỉ là công cụ và nó không thể thay thế chúng ta được.Một phần mềm CAM có thể giúp bạn tự động viết các câu lệnh gia công chứ không thể tự động chọn cho bạn các loại dao cụ, đường chạy dao tối ưu, chế độ cắt gọt đâu.Tất cả những kiến thức đó bạn phải trang bị và khai báo cho phần mềm biết.Chính vì vậy trước khi học phần mềm ứng dụng thì bạn phải trang bị cho mình một kiến thức nền tảng tương đối vững chắc, để dù không thực hiện những công việc đó bằng tay nhưng bạn vẫn có thể kiểm tra được kết qua từ những phần mềm đó.
- Khi học cần xác định rõ mục tiêu phương hướng để từ đó có quyết tâm học đến nơi đến chốn.Tôi phải nói điều này vì thực tế hiện nay có rất nhiều bạn học phần mềm theo phong trào, thấy bạn bè học nên cũng học cho có cảm giác yên tâm và “bằng anh bằng em”.Điều này dẫn đến việc học không nghiêm túc và kết quả là lãng phí công sức, thời gian và tiền bạc.
- Phải có niềm tin vào phần mềm mình đã chọn.Bạn sẽ nghĩ gì khi đang học SolidWorks thì nghe người khác nói rằng Catia hay NX mạnh hơn ? Đừng quan tâm đến điều đó.Mỗi phần mềm đều có thế ưu nhược điểm riêng.Có thể trong lĩnh vực nào đó nó rất mạnh nhưng lại hạn chế trong những lĩnh vực khác (có thế thì mới tồn tại rất nhiều phần mềm trên thị trường chứ) nhưng để thấy được điều này, cần có một thời gian thực tế lâu dài chứ không phải từ một câu nói mà người nói chưa chắc đã thông thạo các phần mềm để đưa ra nhận xét.
- Bạn có thể đến trung tâm để học hoặc tự học ở nhà.Mỗi cách đều có những thuận lợi và khó khăn nhất định.Đi học ở trung tâm, bạn tiết kiệm được rất nhiều thời gian so với tự học do được hướng dẫn cụ thể, có nhiều bạn bè để bạn có thể trao đổi khi khó khăn.Tuy nhiên bạn dễ rơi vào tình trạng ỷ lại và thiếu khả năng khai thác các chức năng khác của phần mềm thêm nữa học phí cho những phần mềm dạng này thường không rẻ.Tự học ở nhà tiết kiệm cho bạn một khoảng tiền kha khá, đổi lại bạn sẽ mất nhiều thời gian để nghiên cứu khi rơi vào tình trạng “thắc mắc biết hỏi ai ?”.Nhưng nếu vượt qua khó khăn ban đầu này, kĩ năng sử dụng phần mềm của bạn sẽ nâng cao rõ rệt và nếu gặp một phần mềm khác tương tự, bạn sẽ nhanh chóng nắm bắt được cách sử dụng nó.
- Phải chịu khó học hỏi, tìm hiểu nhưng không nên quá tham lam, nói cách khác bạn chỉ nên học những gì cần thiết và có thể hiểu được tại thời điểm đang học.Vì mỗi phần mềm thường có rất nhiều công cụ và trong từng công cụ cũng có rất nhiều tùy chọn.Điều này cũng dễ hiểu vì nó được viết ra bởi hàng trăm, thậm chí hàng ngàn kĩ sư phần mềm phục vụ cho rất nhiều tình huống trong thực tế.Do vậy nếu chưa gặp những tình huống đó, bạn sẽ thấy những công cụ đó là thừa.Mọi cố gắng tìm hiểu về nó sẽ làm bạn hoang mang mà thôi.
- Tận dụng tối đa các tài nguyên có được cho việc học.Sách vở, tài liệu tham khảo cho những phần mềm này bằng tiếng Việt không còn quá khan hiếm như cách đây vài năm.Và nếu bạn đọc tốt tài liệu bằng tiếng Anh thì không phải bàn.Thêm một tài nguyên khác mà các bạn không nên bỏ qua đó là các diễn đàn về CAD, CAM trong và ngoài nước.Đây là nơi bạn có thể download tài liệu học tập, đặt câu hỏi khi gặp khó khăn ; còn nếu bạn đã thông thạo những phần mềm CAD, CAM thì đây cũng là nơi bạn có thể trao đổi kinh nghiệm và giúp đỡ những người mới học
4. Kết luận
Những phần mềm ứng dụng nói trên là cần thiết với dân cơ khí.Học phần mềm nào tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của các bạn.Tuy nhiên dù là phần mềm nào thì nó cũng đòi hỏi ở bạn một quyết tâm cao và tinh thần học tập nghiêm túc.Thầy giỏi, sách hay chỉ là những yếu tố hỗ trợ thôi, chính bạn mới là nhân tố quyết định cho việc học tập.Chúc bạn tìm được phần mềm phù hợp và học thật hiệu quả phần mềm mình đã lựa chọn
Các diễn đàn về CAD, CAM bạn có thể tham khảo
http://www.cadcamonline.com/forum/
www.vagam.dieukhien.net
www.meslab.org/mes
www.3dvn.com
www.mcadcentral.com
www.3dcadtips.com
www.cad-resources.com
1. Các phần mềm CAD/CAM thông dụng
- Cơ khí chế tạo là ngành đi đầu trong hệ thống nền công nghiệp nên khi được tin học hoá, nó cũng là ngành được hỗ trợ nhiều nhất thông qua các phần mềm, bộ phần mềm ứng dụng.Tại Việt Nam nếu như cách đây khoảng mươi, mười lăm năm, số lượng phần mềm CAD,CAM còn hạn chế thì ngày nay đã tăng lên rất nhiều.Không tính đến những phần mềm chuyên nghiệp được viết riêng cho từng công ty thì hiện nay số phần mềm CAD, CAM và bộ phần mềm CAD/CAM thông dụng ở Việt Nam đã lên đến trên 10 phần mềm và có thể tạm phân loại như sau
+ Phần mềm CAD : AutoCAD, MDT, Inventor, SolidEdge, SolidWorks…
+ Phần mềm CAM : MasterCAM, EdgeCAM, SolidCAM, PowerMill …
+ Bộ phần mềm CAD/CAM : Pro/ENGINEER, Catia, NX (Unigraphic)
- Cách phân loại theo chức năng trên chỉ mang ý nghĩa tương đối vì ở Việt Nam tình hình sử dụng những phần mềm này còn khá tuỳ tiện do sự lỏng lẻo về vấn đề bản quyền.Ở các nước có luật bản quyền chặt chẽ, giá của từng phần mềm phụ thuộc vào tính năng (phần mềm thường ở dạng modul riêng lẽ, cần cái nào mua cái đó) và số license được mua.Chính vì vậy khi quyết định sử dụng phần mềm nào, công ty ở những nước đó thường cân nhắc rất kĩ để chọn cho mình một phần mềm phù hợp và sẽ khai thác triệt để phần mềm đó.Ở Việt Nam thì khác, giá phần mềm chỉ tính đơn giản bằng số lượng đĩa CD chứa nó.Chính vì vậy với cũng một số tiền, tất nhiên người Việt Nam sẽ mua những phần mềm được cho là mạnh nhất và phổ biến nhất dù rằng nó có vô số tính năng thừa.Khi sử dụng chỉ tội cho cái máy tính : phải è lưng cõng một lô ứng dụng không bao giờ dùng đến còn bị chê là chạy chậm !
2. Học phần mềm nào ?
- Đây quả là một câu hỏi khó trả lời.Tất nhiên nếu bạn đang làm việc hoặc có ý định xin vào làm tại một công ty sử dụng phần mềm nào thì tất nhiên bạn phải học phần mềm đó.Còn nếu bạn đang còn là sinh viên, ít có kinh nghiệm thực tế thì có lẽ bạn sẽ bị choáng trước vô số phần mềm đã nêu trên.Phần lớn các bạn sinh viên chỉ biết đến những phần mềm được giảng dạy trên lớp (thường là AutoCAD và Pro/Engineer hay Inventor) và những phần mềm khác qua các buổi giới thiệu sản phẩm của các nhà phân phối hoặc lời kể của những người đã từng dùng các phần mềm đó.Xin lưu ý với các bạn rằng những thông tin nói trên thường mang tính chất quảng cáo và có phần phiến diện vì tất nhiên nhà phân phối không thể nói phần mềm mình phân phối là kém hay người dùng nói rằng mình đang dùng một phần mềm không phải là hay nhất.Tôi từng gặp một anh khi giới thiệu về SolidWorks đã bảo rằng Pro/Engineer không thể phân tích mô phỏng chuyển động (trong khi Pro/ENGINEER làm rất tốt cái này) hay một anh bạn bảo với tôi rằng Catia là số 1 nhưng khi tôi hỏi anh đang dùng phần nào trong Catia thì anh ta bảo rằng đang thiết kế dạng khối (solid).Thật ra nếu chỉ thiết kế khối thì đâu cần dùng đến một bộ phần mềm đồ sộ như Catia.Hay nói cho dễ hiểu, khi chạy trên một đoạn đuờng qui định tốc độ tối đa là 10km/h thì lấy cơ sở gì để bảo rằng tốc độ xe máy nhanh hơn xe đạp.
- Chính vì vậy, theo quan điểm của tôi, bạn cần học trước tiên 2 phần mềm.Thứ nhất là AutoCAD vì nó là phần mềm thông dụng nhất tại Việt Nam và trên thế giới hiện nay.Bạn cần học kĩ phần 2D để có thể trình bày một bản vẽ hoàn chỉnh theo đúng các tiêu chuẩn kĩ thuật..Nó sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều khi còn ngồi trong ghế nhà trường và công việc sau này.Phần mềm thứ 2 có thể là Pro/Engineer, Catia, hay Solidworks, NX…tùy thuộc vào các điều kiện như tình hình tài chính của bạn, những tài liệu mà bạn có được, hay trung tâm bạn tính theo học đang dạy phần mềm nào.Phần mềm thứ 2 này sẽ giúp bạn làm quen với nguyên lý làm việc của những phần mềm dạng này.Cái này rất quan trọng vì chỉ nắm đuợc nguyên lí, bạn sẽ rất dễ dàng học được những phần mềm khác khi có yêu cầu
3. Học như thế nào ?
- Trước tiên phải nói với các bạn là phần mềm chỉ là công cụ và nó không thể thay thế chúng ta được.Một phần mềm CAM có thể giúp bạn tự động viết các câu lệnh gia công chứ không thể tự động chọn cho bạn các loại dao cụ, đường chạy dao tối ưu, chế độ cắt gọt đâu.Tất cả những kiến thức đó bạn phải trang bị và khai báo cho phần mềm biết.Chính vì vậy trước khi học phần mềm ứng dụng thì bạn phải trang bị cho mình một kiến thức nền tảng tương đối vững chắc, để dù không thực hiện những công việc đó bằng tay nhưng bạn vẫn có thể kiểm tra được kết qua từ những phần mềm đó.
- Khi học cần xác định rõ mục tiêu phương hướng để từ đó có quyết tâm học đến nơi đến chốn.Tôi phải nói điều này vì thực tế hiện nay có rất nhiều bạn học phần mềm theo phong trào, thấy bạn bè học nên cũng học cho có cảm giác yên tâm và “bằng anh bằng em”.Điều này dẫn đến việc học không nghiêm túc và kết quả là lãng phí công sức, thời gian và tiền bạc.
- Phải có niềm tin vào phần mềm mình đã chọn.Bạn sẽ nghĩ gì khi đang học SolidWorks thì nghe người khác nói rằng Catia hay NX mạnh hơn ? Đừng quan tâm đến điều đó.Mỗi phần mềm đều có thế ưu nhược điểm riêng.Có thể trong lĩnh vực nào đó nó rất mạnh nhưng lại hạn chế trong những lĩnh vực khác (có thế thì mới tồn tại rất nhiều phần mềm trên thị trường chứ) nhưng để thấy được điều này, cần có một thời gian thực tế lâu dài chứ không phải từ một câu nói mà người nói chưa chắc đã thông thạo các phần mềm để đưa ra nhận xét.
- Bạn có thể đến trung tâm để học hoặc tự học ở nhà.Mỗi cách đều có những thuận lợi và khó khăn nhất định.Đi học ở trung tâm, bạn tiết kiệm được rất nhiều thời gian so với tự học do được hướng dẫn cụ thể, có nhiều bạn bè để bạn có thể trao đổi khi khó khăn.Tuy nhiên bạn dễ rơi vào tình trạng ỷ lại và thiếu khả năng khai thác các chức năng khác của phần mềm thêm nữa học phí cho những phần mềm dạng này thường không rẻ.Tự học ở nhà tiết kiệm cho bạn một khoảng tiền kha khá, đổi lại bạn sẽ mất nhiều thời gian để nghiên cứu khi rơi vào tình trạng “thắc mắc biết hỏi ai ?”.Nhưng nếu vượt qua khó khăn ban đầu này, kĩ năng sử dụng phần mềm của bạn sẽ nâng cao rõ rệt và nếu gặp một phần mềm khác tương tự, bạn sẽ nhanh chóng nắm bắt được cách sử dụng nó.
- Phải chịu khó học hỏi, tìm hiểu nhưng không nên quá tham lam, nói cách khác bạn chỉ nên học những gì cần thiết và có thể hiểu được tại thời điểm đang học.Vì mỗi phần mềm thường có rất nhiều công cụ và trong từng công cụ cũng có rất nhiều tùy chọn.Điều này cũng dễ hiểu vì nó được viết ra bởi hàng trăm, thậm chí hàng ngàn kĩ sư phần mềm phục vụ cho rất nhiều tình huống trong thực tế.Do vậy nếu chưa gặp những tình huống đó, bạn sẽ thấy những công cụ đó là thừa.Mọi cố gắng tìm hiểu về nó sẽ làm bạn hoang mang mà thôi.
- Tận dụng tối đa các tài nguyên có được cho việc học.Sách vở, tài liệu tham khảo cho những phần mềm này bằng tiếng Việt không còn quá khan hiếm như cách đây vài năm.Và nếu bạn đọc tốt tài liệu bằng tiếng Anh thì không phải bàn.Thêm một tài nguyên khác mà các bạn không nên bỏ qua đó là các diễn đàn về CAD, CAM trong và ngoài nước.Đây là nơi bạn có thể download tài liệu học tập, đặt câu hỏi khi gặp khó khăn ; còn nếu bạn đã thông thạo những phần mềm CAD, CAM thì đây cũng là nơi bạn có thể trao đổi kinh nghiệm và giúp đỡ những người mới học
4. Kết luận
Những phần mềm ứng dụng nói trên là cần thiết với dân cơ khí.Học phần mềm nào tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của các bạn.Tuy nhiên dù là phần mềm nào thì nó cũng đòi hỏi ở bạn một quyết tâm cao và tinh thần học tập nghiêm túc.Thầy giỏi, sách hay chỉ là những yếu tố hỗ trợ thôi, chính bạn mới là nhân tố quyết định cho việc học tập.Chúc bạn tìm được phần mềm phù hợp và học thật hiệu quả phần mềm mình đã lựa chọn
Các diễn đàn về CAD, CAM bạn có thể tham khảo
http://www.cadcamonline.com/forum/
www.vagam.dieukhien.net
www.meslab.org/mes
www.3dvn.com
www.mcadcentral.com
www.3dcadtips.com
www.cad-resources.com
Last edited:
