Xin hỏi ME có phải là giáo viên không mà mọi người gọi là thầy vậy ?
Ở các trường miền Nam, nhất là BKtp HCM, người ta quan niệm Vn chủ yếu là mua dao cắt chứ có thiết kế chết tạo gì đâu. Đó trong chương trình ngành chế tạo máy không có đồ án dao như BKHN. Chỉ có 1 môn về Dao cắt khoảng 30 tiết thậm chí không có. Một phần là vì họ đào tạo theo tín chỉ, thời gian học chỉ có 4,5 năm nên rất nhiều môn học bị bỏ đi, tuy nhiên họ cũng có nhiều môn mới (theo một số trường ở Anh, Mỹ) mà BKHN không có.
Tôi cũng không được học về môn này đâu. Tôi chỉ biết sơ qua về dao và có thể trả lời vài ý như thế này cho em:
1. Các dao định hình (tiện ren, tiện bề mặt định hình, bào định hình, phay định hình..) có góc trước bằng không hoặc rất nhỏ (2-4 độ). Sỡ dĩ như vậy là vì khi các dao này bị mòn đi thì họ sẽ mài mặt sau và profile của phần cắt của dao không bị thay đổi. Nghĩa là sẽ gia công chính xác bề mặt định hình theo đúng như biên dạng của dao.
2. Khi tiện, dao phải gá ngang tâm vì như thế mới gia công đúng hình dáng yêu cầu (theo biên dạng của dao).
3. tmax tính như bạn đã nêu như vậy thì khi đó lực cắt sinh ra sẽ lớn nhất.
4. Em phải có sổ tay thiết kế dao hoặc sổ tay chế tạo máy có nội dung này để có các giá trị tham khảo góc độ của dao khi thiết kế. Việc chọn giá trị các góc về cơ bản liên quan đến ảnh hưởng của chúng đến độ chính xác gia công cũng như những vấn đề khác liên quan. Điều này em đã học trong môn nguyên lý cắt (một vài yếu tố cơ bản chính bản thân em đã giải thích trong bài viết của em rồi đấy).
Hy vọng bạn nào đã học hoặc cơ nguyên cứu sâu về dao cắt sẽ giải thích đích đáng và chính xác hơn.
Đúng như câu hỏi trên thôi. Em đang là sinh viên năm thứ 4 trường ĐH Bách Khoa Hà Nội.
Bấy lâu nay tham gia diễn đàn nhưng không lần nào qua bên dụng cụ cắt để xem các bài viết nhưng lần này sang thăm bên này quả thật thất vọng vì ME có nhiều bài được các bạn trong diễn đàn thx và có những người gọi là thầy. Em cũng nghĩ đó là thầy thật và giờ thì phải nghi ngờ rồi.
Và chính 4 điểm nêu ra của ME trên đây đúng là cái mà em băn khoăn nhất:
1. Các dao định hình (tiện ren, tiện bề mặt định hình, bào định hình, phay định hình..) có góc trước bằng không hoặc rất nhỏ (2-4 độ). Sỡ dĩ như vậy là vì khi các dao này bị mòn đi thì họ sẽ mài mặt sau và profile của phần cắt của dao không bị thay đổi. Nghĩa là sẽ gia công chính xác bề mặt định hình theo đúng như biên dạng của dao.
Góc trước của các dao định hình không hề hoàn toàn nhỏ vì nó phụ thuộc vào vật liệu chế tạo dao và vật liệu phôi nên em xin bác bỏ ý kiến trên. Nhiệm vụ của thiết kế dao tiện định hình mấu chốt nằm ở góc trước cái này được phép trọn trong các sổ tay vì tính toán nó rất phức tạp. Còn để mài sắc dụng cụ cắt như tiện định hình chỉ có người không qua tính toán thiết kế dao mới nói mài sắc bằng cách mài mặt sau, xin thưa không ai có thể chế tạo từng đá mài cho mỗi dao tiện định hình để mài mặt sau cả vì mặt sau của mỗi dao định hình (vì tính chất đặc thù của nó) không có 2 con dao dùng để gia công 2 chi tiết khác nhau lại có profil mặt sau giống nhau hết nên để mài mặt sau dao định hình phải có một đá mài riêng cho mỗi dao (tốn kém và dễ gây ra sai lệch profil dụng cụ) và với dao định hình mặt trước là mặt phẳng nên phương án đưa ra là mài mặt trước để đảm bảo profil dụng cụ một cách đơn giản nhất và ít tốn kém.
2. Khi tiện, dao phải gá ngang tâm vì như thế mới gia công đúng hình dáng yêu cầu (theo biên dạng của dao).
Cái này hoàn toàn sai về bản chất. Không phải cứ gá ngang tâm chi tiết là có hình dạng yêu cầu của chi tiết. Gá dao tiện định hình có 3 cách gá: gá ngang tâm, gá nghiêng và gá nâng. Thực sự mà nói, gá ngang tâm đạt độ chính xác thấp nhất so với yêu cầu, và chỉ tốt nhất với tiện trụ trơn với đường kính trụ không thay đổi. Với các chi tiết định hình thì tùy vào độ phức tạp của chi tiết mà có thể gá nghiêng với góc nghiêng tính toán. Gá nâng nhằm đảm bảo cho các bề mặt có biên dạng chủ yếu như hình côn đảm bảo độ chính xác profil khi gia công bằng dao tiện định hình. Phương án gá thẳng chỉ có sinh viên khi tính toán thiết kế dao tiện định hình chọn thôi vì theo phương án này việc tính toán đơn giản hơn so với gá nghiêng và gá nâng. Nhưng thực tế chi tiết yêu cầu độ chính xác cao hơn thì phải gá nghiêng hoặc gá nâng tùy theo độ phức tạp của profil chi tiết.
3. tmax tính như bạn đã nêu như vậy thì khi đó lực cắt sinh ra sẽ lớn nhất.
tmax chính là chiều sâu lớn nhất của profil dao. Nguyên nhân tính theo tmax chính do kết cấu dao tiện định hình quyết định bởi chiều sâu lớn nhất tmax và chiều dài L của chi tiết. Nhiệm vụ thiết kế dao tiện định hình chính là tính toán cho các yếu tố kết cấu của dao nên phải tính theo tmax là chuyện đương nhiên. Chứ không phải nguyên nhân là tmax sinh ra lực cắt lớn nhất. Vì dao tiện định hình cả hình tròn và lăng trụ đều đảm bảo khả năng chịu lực cắt lớn do đặc thù kết cấu dao.
4. Em phải có sổ tay thiết kế dao hoặc sổ tay chế tạo máy có nội dung này để có các giá trị tham khảo góc độ của dao khi thiết kế. Việc chọn giá trị các góc về cơ bản liên quan đến ảnh hưởng của chúng đến độ chính xác gia công cũng như những vấn đề khác liên quan. Điều này em đã học trong môn nguyên lý cắt (một vài yếu tố cơ bản chính bản thân em đã giải thích trong bài viết của em rồi đấy).
Với ý kiến này em hoàn toàn đồng ý với "thầy" ME vì nó rất chung chung. Sổ tay thiết kế của mỗi dụng cụ đều có các giá trị tham khảo và thậm chí quy định cho việc chọn các thông số hình học theo các điều kiện đầu vào do việc tính toán và theo thống kê cho ra các thông số đó. Nhưng thường nó thừa hơn so với tính toán rất nhiều nếu đơn giản ta nên tính toán chính xác theo các công thức chính xác. Đó chính là lời khuyên của các thầy là các Giáo Sư và phó Giáo Sư bên bộ môn Công nghệ Chế tạo máy ĐH BK Hà Nội.
Còn một điểm nữa cũng phải nói thôi. Xin lỗi ở đây không nói đến vấn đề các trường đào tạo như thế nào nhé. Chúng ta không thể biết làm một cái gì đó nếu chúng ta không làm nó. Theo quan điểm của riêng em thì việc đưa một đồ án thiết kế dụng cụ cắt vào chương trình học là một điều tuyệt vời đấy. Vì Công nghệ chế tạo máy mà không biết công cụ mình đang sử dụng được làm như thế nào thì .... Cái này các bạn tự nhận xét nhé.
Cảm ơn mọi người đã đọc hết bài viết này. Và xin lỗi thầy ME nếu có gì không phải.